[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Stres44Stres  wróg czy przyjaciel?  Zbigniew KarapudaZmiana otoczenia (środowiska)Zmiana środowiska wydaje się być zagadnieniem dość oczywistym.Jeżeli to,w którym obecnie jesteśmy jest dla nas niestosowne, w jakikolwiek sposób nasogranicza czy też upośledza, trzeba je zmienić na inne, bardziej satysfakcjonu-jące.Ale dlaczego tak się nie dzieje? Dlaczego osoby z widocznymi objawaminiezadowolenia nie stosują tej tak oczywistej zasady?Osoby, które z rozmysłem przeczytały powyższy akapit już wiedzą, iż wszyscy je-steśmy przecież w systemie wielu zależności i mechanizmów psychologicznych.Np.bita żona nie ucieka od męża nie tylko dlatego, iż nie ma dokąd uciekać, ale niesądzi, aby to mogło pomóc.Zresztą równie często następny partner ma takie sameskłonności.Dlaczego tak wybiera, czy to jej indywidualny wzorzec zachowań pre-feruje takich partnerów?Po części tak.To środowisko ukształtowało jej poglądy i przekonania.Będąc ele-mentem tego środowiska znakomicie wpisuje się w swoją rolę.Ale przecież niezawsze synowie alkoholików są alkoholikami.Nie do końca można użyć argumen-tu środowiska, patrząc na osoby, które wyrwały się z biedy i patologii społecznej,a dziś zbudowały znakomite rodziny, nie tylko funkcjonujące prawidłowo, leczczęsto stawiane za wzór.Oto istotny dowód, że człowiek się zmienia i rozwija, je-żeli znajdzie ku temu warunki! Zatem znowu środowisko?Napisałem  znajdzie , co sugeruje aktywne poszukiwanie, nie przypadek, szczęśli-wy traf, lecz właśnie aktywne poszukiwanie.Co zatem spowodowało, że niektórzy z nas poszukują? Najczęściej wydaje się, żeto  jakieś geny, biologiczna siła, kręgosłup moralny np.wyniesiony z kościoła.Poczęści wszystkie te elementy składają się na mechanizm poszukiwania optymalne-go środowiska.Najkrócej możemy powiedzieć, sprowadzając to do fizjologii, iż jestto poziom pobudzenia emocjonalnego  optymalnej aktywacji fizjologicznej.Pojęcie  optymalnej aktywacji fizjologicznej jest dość dobrze zbadanym zjawi-skiem psychoneurologicznym, mierzalnym poprzez procesy fizjologiczne, takie jakpoziom adrenaliny czy kortyzolu we krwi, szybkość akcji serca czy też oddechu.Stres45Stres  wróg czy przyjaciel?  Zbigniew KarapudaZatem obserwowalne od zawsze, ale dopiero teraz znalazło należne mu miejscew wyjaśnieniu naszego działania czy motywacji do tego działania.Dość dobrzetłumaczy niektóre nasze trochę irracjonalne zachowania, takie jak np.granie w ka-synie, kiedy nas na to nie stać, podejmowanie nadmiernego ryzyka i igranie ześmiercią, kiedy wcale nie jesteśmy kaskaderami czy kierowcami rajdowymi, czyteż zwyczajne poszukiwania innej pracy, kiedy obecna daje nam bezpieczeństwofinansowe.To właśnie brak optymalnego pobudzenia fizjologicznego odpowiadaza te i wiele innych przypadków nieracjonalnego na pierwszy rzut oka zachowaniasię ludzi.Każdy z nas potrzebuje odpowiedniej dawki adrenaliny, aby czuć, że na-prawdę żyje.Zupełnie nieświadomie poszukujemy jej na co dzień w pracy, związ-ku czy też hobby.Braki w jednej dziedzinie kompensujemy sobie w innej.Będziemy poszukiwać optymalnego pobudzenia na tę chwilę rozwoju (wiek i wy-kształcenie), kierowani wewnętrzną siłą naszej fizjologii.Tak jak i popęd seksualnyjest to nasza biologiczna cecha i nie zawsze da się ją stłumić czy ukryć.Moralnośćwewnętrzna i środowisko, w którym jesteśmy, znakomicie go cywilizują, tyle że niezawsze i nie wszędzie! Z optymalnym pobudzeniem jest jeszcze trudniej, gdyż niejesteśmy świadomi jego istnienia.Mało tego, właściwie nie mamy na nie wpływupoza umiejętnym skanalizowaniem w odpowiednią dziedzinę życia i sublimacją.Tym właśnie powinna zająć się prawidłowa terapia.Poszukiwaniem naszego opty-malnego poziomu pobudzenia i naszych prawdziwych zainteresowań, które tenpoziom aktywizują.Od tego, czy znajdziemy takie zajęcie (w pracy, domu, hobby),zależy nasze szczęście i poczucie spełnienia w życiu.Niwelacja stresuNiwelacja stresu nie jest niczym nowym, gdyż od zarania dziejów ludzie potrafilii lubili to robić.Starożytna Grecja czy Rzym ze swoimi termami i masażami może dodziś służyć nam za wzór.Wizyta w takim przybytku wiązała się często ze spotkania-mi towarzyskimi i politycznymi, co również było elementem rozładowania stresucodziennego.Ludy Europy Wschodniej i Północnej miały swoje sposoby, sauny i ką-piele w przeręblu, co znakomicie rozluz
nia i relaksuje.Nie zapominajmy też o seksiei piciu alkoholu.To podstawowe środki relaksacyjne w niektórych regionach świata.Stres46Stres  wróg czy przyjaciel?  Zbigniew KarapudaTrzeba zacząć od pytania: po co nam rozluz
nienie i dlaczego jest tak przyjemne?Zanim wykonamy jakikolwiek ruch ciałem, w naszym mózgu  ruszają się neuro-ny.To znaczy intensywnie pracują i koordynują swoje działanie, aby do mięśni (re-ceptorów wewnątrz mięśniowych  prioprioreceptory) wysłać odpowiednio sko-ordynowany sygnał.Nawet mowa, czyli odpowiednie napinanie strun głosowychi skierowywanie strumienia powietrza na nie, to olbrzymia i niezwykle skompli-kowana procedura wysyłania sygnałów neuronalnych z mózgowych ośrodkówmowy do receptorów w odpowiednich obszarach szyi.Skomplikowaność i zło-żoność tego procesu przechodzi nasze wyobrażenie o mowie.Nawet chęć wypo-wiedzenia jakiegoś słowa już wyzwala tą procedurę i uruchamia kaskadę działańneuronów w mózgu.Myślenie  to, którego jesteśmy świadomi  również odbywasię przez uruchomienie ośrodków mowy, tzw.cichą wokalizację.Co prawda, niewypowiadamy tych słów (przynajmniej nie wszyscy), lecz wszyscy je wokalizuje-my, czyli wyobrażamy sobie ich brzmienie.Praca mózgu jest dla nas bardzo wyczerpująca, widać to po wydatku energetycz-nym i zapotrzebowaniu na energię.Mózg, mimo iż to tylko 2% wagi ciała (ok.1300-1400 gram), zużywa 20% naszej energii.%7ładen organ nie jest tak energo-chłonny i tak wymagający, jeśli chodzi o dostarczanie pożywienia (glukozy) i tle-nu.Nawet krótka przerwa w dostawie może spowodować nieodwracalne zmiany.Cały organizm jest podporządkowany pracy mózgu, aby go chronić i zaopatrywać.Człowiek może przeżyć nawet po krótkiej przerwie w akcji serca, ale nie przeżyje wyłączenia mózgu.Organizm jest niejako  przystawką do mózgu!Nie tylko mózg wysyła informacje do ciała, lecz ciało również do mózgu.Nazywa-my to sprzężeniem zwrotnym lub z angielska biofeedbeckiem.Sprzężenie zwrot-ne, czyli informacje z naszego ciała docierają do mózgu i tam są analizowane.Nie-jako mózg tworzy za pomocą tegoż sprzężenia obraz stanu naszego ciała i naszychorganów wewnętrznych.Monitoring ten odbywa się w dzień i w nocy, tyle że jestdla nas nieświadomy i niedostrzegalny.Zatem mózg wie, że właśnie się intensyw-nie pocimy i bije nam serce, co może interpretować jako objaw strachu lub zako-chania [ Pobierz całość w formacie PDF ]