[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Z Polski z pierwszÄ… kopiÄ… filmu wprost zlaboratorium przyjechaÅ‚a liczna ekipa CzÅ‚owieka z żelaza oraz wielu nieznanych mi, za to smutnychurzÄ™dników.Tony Molière, francuski producent filmu Danton, który Andrzej Wajda miaÅ‚ krÄ™cićjesieniÄ… we Francji, szerokim gestem zaprosiÅ‚ wszystkich polskich filmowców na déjeuner na plaży.Ponieważ nie lubiÄ™ zaÅ‚apywać siÄ™ na tak zwanego sÄ™pa, wahaÅ‚em siÄ™, mimo że Edward KÅ‚osiÅ„skiciÄ…gnÄ…Å‚ mnie za rÄ™kaw, bym szedÅ‚.Ale kiedy zobaczyÅ‚em, jak fotosista  Filmu Jerzy KoÅ›nik nurkujepod sznurowymi barierkami i jako pierwszy zasiada za stoÅ‚em, przestaÅ‚em mieć skrupuÅ‚y.Nikt jeszcze nie wiedziaÅ‚, że wÅ‚aÅ›nie oblewamy przyszÅ‚Ä… ZÅ‚otÄ… PalmÄ™ w Cannes, werdykt jurymiaÅ‚ zapaść dwa dni póz
niej.Moim zdaniem w konkursie były lepsze filmy, choćby Rydwany ogniaHugh Hudsona czy Excalibur Johna Boormana, ale film Wajdy był najbardziej oczekiwany.Kiedyoglądałem go w Pałacu Festiwalowym z francuską publicznością, jej entuzjazm udzielił mi sięcałkowicie.Dla Francuzów był to przewodnik po  Solidarności i polskich zajściach w Sierpniu 80.Taki  gorący film zza żelaznej kurtyny nie mógł wtedy nie wygrać.A był to specjalny festiwal.Widziałem, jak Jack Nicholson przed projekcją filmu Listonosz zawsze dzwoni dwa razy wpinasobie w klapę znaczek  Solidarności , który właśnie dostał od Kośnika.Byłem też na wypełnionejpo brzegi konferencji prasowej Andrzeja Wajdy, którą na żywo tłumaczył na francuskinajwybitniejszy polski krytyk filmowy i kierownik literacki Zespołu  X Bolesław Michałek.Andrzej Wajda był wtedy oklaskiwany za każde słowo.W 1981 roku wszyscy chcieli być Wałęsąalbo przynajmniej Polakiem.Mimo wszystko po dwóch tygodniach z ulgą wróciłem do Paryża.Cały ten zgiełk festiwalowydziałał mi trochę na nerwy.Obiecałem sobie, że jeśli się uda, nigdy tam nie wrócę.Dla mnie byłotam wszystkiego za dużo! Ludzi, filmów, filmowców, rozmów o niczym, kanapeczek, drinków,przyjęć.Czyli wszystkiego tego, co tak naprawdę nie ma nic wspólnego z kręceniem filmów.Naszczęście wiedziałem, że takim filmom, jakie chciałem robić, festiwale typu Cannes raczej nie grożą.Ani się obejrzałem i dziewięć lat póz
niej byÅ‚em w Cannes z powrotem.W 1990 roku zaproszonomnie do wziÄ™cia udziaÅ‚u w dyskusji  Cinéma et liberté.PojechaÅ‚em, bo potrzebowaÅ‚em znalez
ćfrancuskiego koproducenta do filmu, który właśnie przygotowywałem.Znów była duża delegacja zPolski: Agnieszka Holland, Janusz Zaorski, Maciej Dejczer.A w konkursie polskie remanenty:Przesłuchanie Bugajskiego z 1982 i Ostatni prom Krzystka.Prosto z lotniska zawiez
li nas na przyjęcie, gdzieś w góry do willi z widokiem na kawałLazurowego Wybrzeża.Party się już rozpoczęło, gdy nagle kilka kroków od siebie zauważyłemszpakowatego, pięćdziesięciokilkuletniego dżentelmena, który oparty o barierkę wpatrywał się wmorze i rozpostarte w dole Cannes.To był on! Rozejrzałem się wokół siebie.Nie do wiary! Nikt zkolegów go nie rozpoznał! A
yk martini dodał mi odwagi.Podszedłem ostrożnie, starając się robić jaknajmniejszy hałas na żwirze pokrywającym taras.Stanąłem obok i czekałem, aż dżentelmen zerkniena mnie.Zrobił to po chwili z anglosaskim uśmiechem.Hi! Uśmiechnąłem się również iodpowiedziałem: Mister John Boorman, I presume? Kiedy przytaknął, przedstawiłem się ipowiedziałem, że mamy wspólnego znajomego, Judda Bernarda z Los Angeles i że jestem fanem jegofilmów, a szczególnie Point Blank (poetycko zatytułowanego przez polskiego dystrybutora Zbieg zAlcatraz).Boorman zdziwił się, że jego film z 1967 dotarł do Polski.Jeśli miarą sukcesu filmu jest odporność na upływający czas, to ten film nie zestarzał się wcale.Jest wyreżyserowany, zagrany, zmontowany i sfotografowany o lata świetlne nowocześniej niżwiększość naszej tegorocznej produkcji filmowej.To historia zemsty gangstera Walkera (LeeMarvin) na nieuczciwym wspólniku.Jest w tym filmie scena, kiedy Lee Marvin wdziera się doapartamentu wiarołomnej żony i wstrzeliwuje w łóżko kochanków cały magazynek rewolweru.Idopiero gdy skończą się naboje, orientuje się, że łóżko jest puste.Marvin siada na kanapie, otwierabębenek rewolweru i wysypuje łuski po nabojach na szklany stolik do kawy.Ta sekwencja powracapóz
niej w postaci wizji sennych Walkera, tym razem w zwolnionym tempie.Odrzut ręki po każdymwystrzale oddanym w łóżko, detal wysuwających się z bębna rewolweru mosiężnych gilz, złote łuskipo nabojach tańczące na świetlistym blacie.Przypominam, Boorman zrobił ten film w 1967 roku.Po nim ten zabieg slow motion zaczęliwykorzystywać w sekwencjach gwałtu i przemocy wszyscy.Także najwybitniejsi: Kubrick,Peckinpah, Scorsese, Tarantino.Nie mogłem się powstrzymać, żeby nie zapytać o scenę strzelania dołóżka.Boorman się roześmiał. Wszyscy reżyserzy mnie o to pytają! Ostatnio Brian De Palma.Rzeczywiście było to dziwacznew tamtych czasach.Do tego stopnia dziwaczne, że nie mogło znalez
ć się w scenariuszu, bo studio odrazu zaczęłoby się mnie czepiać.Pamiętam dzień, kiedy szefostwo Metro Goldwyn Meyer obejrzałomateriały z tej sceny.Po projekcji poprosili mnie do biura.Oprócz szefów był tam jakiś facet,którego nie znałem.Ten facet zaczął mi zadawać pytania.Szybko zorientowałem się, że to psychiatra!Faceci z MGM myśleli na pewno, że dostałem kota! Na szczęście Lee Marvin tak wierzył we mnie iw ten film, że odstąpił mi swój przywilej final cut  czyli decydowania o ostatecznym montażu filmu.MGM nie mogło nic zrobić.Wtedy przyszło mi do głowy, czy nie jest czasem tak, że akcja Zbiega z Alcatraz dzieje sięjedynie w gasnącym umyśle umierającego Walkera, którego grał Lee Marvin.John Boorman spojrzałna mnie rozbawiony. Oczywiście!  odpowiedział. To moja ulubiona interpretacja.Ale tak to sobie możemyporozmawiać my dwaj filmowcy z Europy [ Pobierz całość w formacie PDF ]