[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Churchill, który nie znosił pyszałkowatego młodego Roosevelta, poderwał się z krzesła, odłożyłserwetkę na stół i wyszedł do przedpokoju.Tam usiadł ciężko na fotelu i zapalił cygaro.Po chwili drzwi dojadalni się otworzyły i stanął w nich Stalin z tłumaczem.- On tylko żartował - skomentował wyskok Elliotta Roosevelta.- Wróćmy do sali.Podszedł doChurchilla i objął go ramieniem.Premier, który zdążył już ochłonąć, skierował się do drzwi.Być może uświadomił sobie, że przeciągastrunę.Nie sposób jednak określić, na ile gwałtowna reakcja na słowa syna prezydenta była wykalkulowanąmanifestacją niezadowolenia z postawy delegacji amerykańskiej, na ile zaś premierowi puściły nerwy.Zapewnedoszedł do wniosku, że sytuacja, która dawno już wymknęła się spod jego kontroli, zmierza w bardzoniebezpiecznym kierunku.Następnego dnia, 30 listopada, postanowił porozmawiać w cztery oczy ze Stalinem.Napisał pózniej:Czułem, że przywódca rosyjski nie miał prawdziwej oceny brytyjskiego podejścia.W głowie Stalinanarodziła się fałszywa idea, że (mówiąc najkrócej) Churchill i brytyjski Sztab Generalny, jeżeliby mogli,zastopowaliby realizację Overlord , ponieważ chcieli dokonać inwazji na Bałkanach, a nie we Francji.W czasie rozmowy przed południem Churchill długo mówił o planach brytyjskich.Podkreślał, żedziałalność brytyjskich służb specjalnych ma jedynie wprowadzić Niemców w błąd co do miejsca i terminulądowania wojsk alianckich, aby zapewnić w ten sposób powodzenie akcji i do minimum ograniczyć ofiarywśród żołnierzy.Stalin zdawał się przyjmować argumentację brytyjskiego premiera, ale postawił zdecydowany warunek:akcja wprowadzania w błąd Niemców musi być prowadzona wspólnie przez wszystkich aliantów.Innymi słowy,radzieckie służby specjalne miały zostać wtajemniczone w grę wywiadów i kontrwywiadów, prowadzoną przezaliantów zachodnich.Churchill zgodził się bez chwili namysłu, choć wiedział, że jest to bardzo ryzykowneprzedsięwzięcie.Od powstania Związku Radzieckiego do chwili wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej wywiadyWielkiej Brytanii i ZSRR toczyły bezwzględną walkę.Zawieszono ją na czas wojny z Niemcami, ale nie byłowątpliwości, że tuż po zakończeniu II wojny światowej wywiady obu mocarstw znowu staną przeciwko sobie, awówczas Rosjanie wykorzystają wiedzę przekazaną im przez Brytyjczyków.Już raz, 22 czerwca 1941 r., gdy Niemcy uderzyli na Związek Radziecki, Churchill musiał zapomnieć oswoich antykomunistycznych przekonaniach w imię zjednoczenia wszystkich sił przeciwko Niemcom.WTeheranie znów musiał pójść na kompromis i dopuścić Rosjan do wielkiej akcji wywiadu i kontrwywiaduprowadzonej od 1942 r., której nadano kryptonim Jael.Tuż przed rozpoczęciem konferencji w Teheranie utworzona przez Churchilla organizacja LondonControlling Section przygotowała dokument zawierający zaledwie 7 stron maszynopisu.Był to plan ochronytajemnic operacji Overlord (lądowania alianckich wojsk inwazyjnych na kontynencie europejskim iwprowadzenia Niemców w błąd co do daty i miejsca inwazji).Na pierwszej stronie tego dokumentu, podpięcioma zielonymi paskami mającymi zwrócić uwagę na jego niezwykły charakter, widniały napisy Najbardziej tajne! i Ograniczony obieg! Na następnych stronach określono pięć głównych płaszczyzndziałania.Pierwsza - realizowana przez wywiad brytyjski MI-6 i amerykański Office of Strategie Services (OSS)- obejmowała rozpoznanie niemieckich sił obrony i kontrolowanie stanu wiedzy niemieckiego dowództwa oprzygotowaniach aliantów do inwazji.Druga - której realizację przekazano kontrwywiadowi brytyjskiemu MI-5 i amerykańskiemu biuru FBI- zawierała wytyczne działalności kontrwywiadowczej i ochrony tajemnic planów inwazji.Trzecia - realizowana przez Kierownictwo Operacji Specjalnych (Special Operations Executive - SOE)i amerykański wydział operacji specjalnych OSS - dotyczyła działalności sabotażowej Kierownictwa DziałańPolitycznychCzwarta - oddana w ręce brytyjskiego (Political Warfare Executive) i amerykańskiego Biura InformacjiWojennej (Office of War Information) - obejmowała działania propagandowe.W piątej, najważniejszej, nakreślono strategię działań, które miały przekonać Niemców, że inwazjanastąpi w innym miejscu, niż rzeczywiście planowali alianci (w południowej Francji, w Zatoce Biskajskiej,Norwegii lub Pas de Calais).Realizacja tych zamierzeń miała być gigantyczną operacją przeprowadzoną przez tysiące agentów,członków ruchu oporu, naukowców, żołnierzy, sztaby wywiadu i kontrwywiadu.Ten siedmiostronicowy dokument stał się przedmiotem dyskusji przywódców trzech mocarstw w czasieostatniej plenarnej sesji, która rozpoczęła się 30 listopada po południu.W dokumencie końcowym konferencjizapisano:Uzgodniono, że sztaby wojskowe trzech mocarstw powinny pozostawać we wzajemnym kontakcie wsprawie stosownych operacji w Europie.W szczególności uzgodniono, że plan ukrycia przed wrogiem iwprowadzenia w błąd wroga, związany z tymi operacjami, powinien być koordynowany przez zainteresowanesztaby sojuszników.Trzej przywódcy złożyli podpisy pod dokumentem*.[* W następnym miesiącu ostateczniesformułowany plan wysiano z Londynu do Waszyngtonu w celu zatwierdzenia go przez Szefów PołączonychSztabów, co wobec wcześniejszej decyzji szefów państw i rządów było czystą formalnością.Nazwa planuzostała wówczas zmieniona z Jael na Bodyguard.Był on tak tajny, że ujawniono go dopiero po 29 latach, w1972 r.] Następnego dnia Churchill i Roosevelt odlecieli do Kairu, gdzie zamierzali dyskutować o wieluważnych sprawach związanych z organizacją inwazji na kontynent europejski, a jedną z najważniejszych byłwybór głównodowodzącego wojskami alianckimi.Generała Marshalla, który kilkanaście dni wcześniej miałpewność, że to on poprowadzi amerykańskich i angielskich żołnierzy do boju o wolność Europy, spotkał głębokizawód.Przywódcy dwóch mocarstw uzgodnili w Kairze, że zaszczyt ten przypadnie generałowi DwightowiEisenhowerowi.Czyżby w ten sposób Churchill zemścił się na, niechętnym jego bałkańskim planom, doradcyprezydenta Roosevelta? Jeżeli nawet tak było, to wybór Eisenhowera okazał się bardzo trafny.Czy brytyjski premier zrezygnował ze swojej koncepcji lądowania na Bałkanach? Wydawałoby się, żeustalenia konferencji teherańskiej przekreśliły możliwość skierowania wojsk alianckich do Grecji i przesądziłyostatecznie o uderzeniu na Francję.Jednakże ta decyzja musiałaby ulec zmianie, gdyby np
[ Pobierz całość w formacie PDF ]