[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.WyjeżdżaÅ‚ wtedy na wykÅ‚ady m.in.doPrinceton, do Chicago (na zaproszenie Mirçei Eliadego) i Los Angeles.W 1970zostaÅ‚ czÅ‚onkiem Akademii Inskrypcji i Literatury, zaÅ› 26 pazdziernika 1978 Akademii Francuskiej (zajÄ…Å‚ fotel po Jacques u Chastenet).ByÅ‚ czÅ‚owiekiem niezwykÅ‚ej pasji, skromnoÅ›ci i erudycji.ZnaÅ‚ trzydzieÅ›cijÄ™zyków.OpublikowaÅ‚ okoÅ‚o sześćdziesiÄ™ciu książek, a także niezliczonÄ… ilośćartykułów.UnikaÅ‚ natomiast uczniów i nigdy nie wypromowaÅ‚ doktoratu (uważaÅ‚,że ludzi należy powierzać ich wÅ‚asnemu geniuszowi, a za swoje bÅ‚Ä™dyodpowiadać osobiÅ›cie).ZmarÅ‚ 11 listopada 1986.Do najważniejszych publikacji Dumézila zalicza siÄ™ Mythe et épopée(trzytomowe opus magnum), La religion romaine archaïque; Heur et Malheur duguerrier, aspects mythiques de la fonction guerrière chez les Indo-Européens oraz44aaTTnnssFFffooDDrrPPmmYYeeYYrrBB22.BBAAClick here to buyClick here to buywwmmwwoowwcc.AAYYBBYYBBr rMarcin BogusÅ‚awski, Michela Foucaulta uzasadnienie metafizyki wÅ‚adzyLes dieux souverains des indo-européens.Ważnymi kontynuatorami teoriiDumézila sÄ… Stig Wikander, Joël Grisward i Daniel Dubuisson.Styl pracy i ideowe zaplecze DumézilaMetoda i analizowany korpus tekstówPrezentacjÄ™ teorii Dumézila powinna poprzedzać analiza stylu jego pracynaukowej 52, a także prezentacja jÄ™zykoznawczego i historyczno-kulturowegofundamentu, w którym zakorzeniona zostaÅ‚a Dumézilowska mitologia [por.SL, s.32].Z caÅ‚Ä… pewnoÅ›ciÄ… stwierdzić można, iż preferowany przez Dumézila stylpracy wyczerpuje znamiona metody filologicznej.Francuski mitoznawcakoncentrowaÅ‚ siÄ™ przede wszystkim na lekturze, komentowaniu i interpretacjitekstów tradycji 53, w czym moim zdaniem nawiÄ…zywaÅ‚ także do najlepszychtradycji metody scholastycznej.Do kanonu pism, gruntownie badanych przezDumézila, należaÅ‚y głównie zabytki kultury indyjskiej, staroiraÅ„skiej, rzymskiej,osetyÅ„skiej i germaÅ„skiej.PierwszÄ… grupÄ™ wÅ›ród wymienionych pism stanowiÄ… indyjskie hymnywykorzystywane jako teksty liturgiczne i zgrupowane w cztery zbiory: Zg-vedÄ™(tj.WedÄ™ wierszy), Sma-vedÄ™ (tj.WedÄ™ melodii), Yajur-vedÄ™ (tj.WedÄ™ formuÅ‚magicznych) i Atharva-vedÄ™ (tj.WedÄ™ zaklęć magicznych). Do każdego z tychzbiorów należą komentarze Brhmana, podajÄ…ce mistycznÄ… interpretacjÄ™rytuaÅ‚u 54.Kolejna podgrupa tekstów wedyjskich to Sutra, zawierajÄ…caszczegółowe pouczenia dotyczÄ…ce stosowania rytuałów.Obok tekstów wedyjskich(a spoÅ›ród nich zwÅ‚aszcza Zg-vedy) w centrum zainteresowania DumézilaznajdowaÅ‚y siÄ™ nadto dwa zabytki najstarszej poezji sanskryckiej, tj.Mahbhratai Rmyana.Mahbhrata jest utworem liczÄ…cym ponad 100 000 Å›lok,powstaÅ‚ym miÄ™dzy IV w.p.n.e., a IV w.n.e.WedÅ‚ug tradycji jej autorem byÅ‚Vysa, którego imiÄ™ oznacza nie tyle konkretnego autora epopei, ile zbieracza52T.BartoÅ›, Tomasza z Akwinu teoria miÅ‚oÅ›ci, Homini, Kraków 2004, s.15.53Tamże, s.9.54T.Pobożniak, JÄ™zyki indyjskie, [w:] L.Bednarczuk, JÄ™zyki indoeuropejskie, t.I, PWN,Warszawa 1986.45aaTTnnssFFffooDDrrPPmmYYeeYYrrBB22.BBAAClick here to buyClick here to buywwmmwwoowwcc.AAYYBBYYBBr rMarcin BogusÅ‚awski, Michela Foucaulta uzasadnienie metafizyki wÅ‚adzyustnych tradycji.Utwór ten, bÄ™dÄ…c zasadniczo opowieÅ›ciÄ… o losach dwóchhinduskich dynastii (Pandu i Kuru), wchÅ‚onÄ…Å‚ na przestrzeni wieków wiele glos,narracji moralizatorskich, a nawet caÅ‚y filozoficzny traktat (Bhagavadg%2Å‚t).UzupeÅ‚niony jest także o dodatek referujÄ…cy losy Kriszny, bÄ™dÄ…cego wcieleniemboga Wisznu.RmyaGa z kolei jest epopejÄ… o zwartej budowie i liczy 24 000Å›lok. Powstanie rzeczywiste [tego dzieÅ‚a] datuje siÄ™ na okres miÄ™dzy II w.p.n.e.a II w.n.e. 55DrugÄ… grupÄ™ tekstów reprezentuje przede wszystkim Awesta.Zbiór ten wswej dzisiejszej postaci uformowaÅ‚ siÄ™ zasadniczo w czasach Sasanidów (226-642), najprawdopodobniej w V w. 56.Wydaje siÄ™, że obejmuje ona zaledwiećwiartkÄ™ literatury stworzonej przez zoroastryjczyków.Przechowane w niej tekstyróżniÄ… siÄ™ miÄ™dzy sobÄ… tak treÅ›ciowo, jak i pod wzglÄ™dem używanego przezautorów jÄ™zyka.Starsze partie Awesty, spisane w dialekcie Gth, majÄ…odzwierciedlać pierwotnÄ… naukÄ™ Zarathusztry.GÅ‚oszÄ… one religiÄ™ ufundowanÄ… naaksjologicznym dualizmie, mitygowanym przez ontologiczny monizm.(& )MÅ‚odsza Awesta natomiast obejmuje teksty religii synkretycznej, w której obokAhura Mazdy czczone sÄ… także inne bóstwa, które miaÅ‚y zniknąć w wynikudziaÅ‚alnoÅ›ci Zarathusztry, gdzie elementy dualistyczne sÄ… wczeÅ›niejsze.Dla tejreligii wygodna może być nazwa zoroastryzm 57.OsetyÅ„skÄ… grupÄ™ tekstów stanowi epopeja o Nartach, legendarnychbohaterach porównywalnych z germaÅ„skimi Nibelungami.Jak podaje WojciechSkalmowski cykl ten spisaÅ‚ po raz pierwszy rosyjski iranista W.F.Miller iopublikowaÅ‚ w latach osiemdziesiÄ…tych XIX wieku58.Z kolei do zasadniczego korpusu tekstów germaÅ„skich należy zaliczyćEddÄ™ starszÄ… i mÅ‚odszÄ….Edda starsza stanowi archaiczny, pochodzÄ…cy z IX w.n.e.zabytek piÅ›miennictwa islandzkiego.SkÅ‚ada siÄ™ z 29 pieÅ›ni, z których dziesięćpierwszych poÅ›wiÄ™cono bogom, a pozostaÅ‚e legendarnym bohaterom.EddamÅ‚odsza z kolei jest dzieÅ‚em pochodzÄ…cym z XIII wieku.Jej autorem byÅ‚ islandzkipoeta Snorri Sturluson.Najważniejszy, z naszego punktu widzenia, fragmentdziaÅ‚a Sturlusona stanowi niewÄ…tpliwie część druga Eddy, zawierajÄ…ca przekazy o55Tamże, s.109.56J.Reczek, JÄ™zyki staro- i Å›rednioiraÅ„skie, [w:] L
[ Pobierz całość w formacie PDF ]