[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wnikliwy czytelnik byćmoże zauważył, że założenie to jest trudne do obrony w odniesieniu do ludzi, którzy mają złąopinię o sobie.Rozważmy przypadek Jasona uważającego siebie za miernego pisarza okiepskich umiejętnościach językowych.Pewnego dnia pracuje on nad terminowym zleceniemwraz z koleżanką, która zauważa, że jego praca jest fachowo wykonana, wspaniale napisana iznakomicie wyartykułowana.Jak będzie się czuł Jason? Moglibyśmy zakładać, że powiniensię cieszyć i być zadowolony, ponieważ pochwała ze strony koleżanki podniosła jegosamoocenę.Zarazem jednak koleżanka Jasona przekazała mu informację zwrotną, która kwestionuje jegodługotrwały obraz samego siebie jako kiepskiego pisarza, a on może mieć motywację dopodtrzymania tego negatywnego obrazu.Dlaczego? Z dwóch powodów, zgodnie z teoriąsamopotwierdzania (Swann, 1984; 1990).Po pierwsze, brak potwierdzenia obrazu samegosiebie wprowadza w stan zmieszania i niejasności; gdybyśmy zmieniali nasze pojęcie Ja zakażdym razem, gdy spotykamy kogoś, kto ma o nas inną opinię, to nie byłoby możliweutrzymanie spójnego i zgodnego z wyobrażeniem pojęcia Ja.Po drugie, wchodzenie winterakcję z ludz
mi, którzy spostrzegają nas inaczej niż my spostrzegamy siebie, możeprowadzić do nieporozumień.Nie znający nas ludzie mogą mieć nierealistyczne oczekiwaniai sprawić kłopot, gdy okaże się, że nie jesteśmy tak mądrzy lub tak utalentowani i twórczy,jak oni o nas sądzą.Lepiej więc pozwolić im poznać nasze wady od samego początku.Krótko mówiąc, jeżeli osoby z negatywnym obrazem samego siebie otrzymują pozytywnąinformację zwrotną, to przeciwstawne potrzeby pojawiają się z jednakową siłą: chęćpozytywnego myślenia o sobie poprzez wiarę w pozytywną informację zwrotną (potrzebypodwyższania poczucia własnej w a r t o ś c i) i przeciwstawna im chęć podtrzymaniazgodnego, spójnego obrazu samego siebie i uniknięcia zakłopotania z powodu rozpoznaniaswojej prawdziwej wartości (potrzeby samopotwierdzania).Które potrzeby zwyciężą?W rozdziale tym wykazujemy, że ludzie mają silną potrzebę pozytywnego myślenia o sobie krótko mówiąc, że ta potrzeba podwyższania poczucia własnej wartości istotnie wpływa napostawy i zachowania.Musimy teraz nieco zmodyfikować to twierdzenie.Wyniki wielubadań sugerują, że w pewnych warunkach potrzeba samopotwierdzania jest silniejsza niżpotrzeba podwyższania poczucia własnej wartości (Aronson, Carismith, 1962; Brock i in1965; Maracek, Mettee, 1972; Swann, 1990).Na przykład William Swann i jegowspółpracownicy stwierdzili, że ludzie wolą pozostawać w bliskich związkach z tymiprzyjaciółmi, współmieszkańcami i kochankami, którzy oceniają ich zdolności podobnie jakoni sami (nawet jeśli są to oceny negatywne) (Swann, Hixon, De La Ronde, 1992; Swann,Pelham, 1988).Innymi słowy, ludzie wolą być blisko osoby, która nie ocenia ich bardziejpozytywnie niż oni oceniają siebie.W bliskich związkach większość ludzi chce, aby ichspostrzegać takimi, jakimi są, niż być przecenianymi.Jednakże potrzeba samopotwierdzania wydaje się dominować w naszym zachowaniu tylko wniektórych okolicznościach.Po pierwsze, jeśli konsekwencje niewłaściwej oceny nie są zbytduże  na przykład, kiedy nasz kontakt z tymi osobami bywa rzadki, i jest małoprawdopodobne odkrycie, że nie jesteśmy kimś, kim się im wydajemy  to nawet ludzie znegatywnym obrazem samego siebie preferują pozytywną informację zwrotną (Aronson,1992).Po drugie, jeśli ludzie sądzą, że osiągnęli już granice swoich możliwości, to bardziejwolą pozytywną niż adekwatną informację zwrotną [ Pobierz całość w formacie PDF ]