[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Po zdobyciu przypomocy króla rzymskiego Henryka księstwa czeskiego, Władysław skazał na roz-liczne kary, wygnanie i tortury wielu panów czeskich, szlachciców i mieszczanpraskich, o których wiedział, że popierali jego brata Borzywoja.Uwięził też swegorodzonego stryja Ottona, wezwawszy go w celach [rzekomo] pokojowych do Sączki3.Podejrzewał bowiem [Ottona], że go usunie ze stolicy książęcej.Trzymał go przeztrzy lata najpierw na zamku w Wyszehradzie, potem w [miejscowości] Krzywoklat4,głównie za radą i namową barona Wacka.ROK PAC
SKI 1111Książę polski Bolesław upokarza zuchwałość księcia czeskiego Władysława[zadając mu] wielką klęskę.Książę polski Bolesław5 bolejąc nad uwięzieniem swego brata [s] i wychowankaksięcia czeskiego Borzywoja przez jego brata Władysława, okupującego księstwoczeskie, zgromadziwszy potężne wojsko, wkracza do Czech około uroczystości św.Michała z przebywającym u niego na wygnaniu bratem księcia Borzywoja, księciem1Dosłownie z Pulkawy.jw.Dalej Długosz bardzo streszcza tę Kronikę, tamże, s.72.2Obaj bliżej nie znani, nazwiska wzięte z Pulkawy, s.72.Wprowadzili oni na tron czeski księciaWładysława już na stałe, uwięzili Borzywoja do 1117 r.3Gród i opactwo Sączka w okręgu podiebradzkim, zob.Kosmas, ks.III, rozdz.34, przyp.3 na s.204,wymieniony też u Pulkawy, s.72.4Gródek Krivoklat w obwodzie Rakovnik, gdzie był więziony Otto od lipca 1110 r.do grudnia 1113 r.,zob.Novotny, op.cit., s.488.5Ustąp ten jest nawiązaniem do poprzedniego i zawiera w skrócie omówienie przyczyn wyprawyBolesława do Czech i wzmiankę o sławnej bitwie nad Cydliną 8 X 1110 r.Powtórnie opowiedział Długosz tewydarzenia obszerniej pod r.1114, tam więc dajemy szczegółowe objaśnienia.czeskim Sobiesławem, by pojednać obu przy pomocy jakichś honorowych układów,dzięki którym książę Borzywoj mógłby [także] odzyskać wolność.Ale1 książęWładysław, zapraszany przez księcia polskiego Bolesława przez wielu posłów i listy,aby przybył do niego [pod gwarancją] bezpieczeństwa i przyjął w sporze między nima swymi braćmi Borzywojem i Sobiesławem wyrok, który on, ich wspólny brat iprzyjaciel wyda jako rozjemca w sprawie księstwa czeskiego, nie posłuchał wcale te-go wezwania i zaproszenia.Podejrzewając, że kryje się w nich podstęp odprawiłpogardliwie posłów i postanowił uderzyć na wojsko księcia polskiego Bolesława.Gdy się o tym dowiedział książę polski Bolesław, zniszczył pożarami i grabieżamicałą krainę nad rzeką A
abą i zabiegłszy drogę wspomnianemu księciuWładysławowi, 6 paz
dziernika pokonał go w zaciętej bitwie nad rzeką Cydliną2.Wielu panów czeskich zginęło lub dostało się do niewoli, a Władysław musiałcofnąć się do Pragi.Ograbiwszy i zniszczywszy pożarami Czechy, odprowadził doPolski bez szwanku z ogromnym łupem swoje zwycięskie wojsko i księcia czeskiegoSobiesława.O klęsce zadanej wtedy Czechom przez Polaków mogą się dowiedziećtakże z roczników czeskich ci, co w to nie wierzą czy wątpią3.Książęta czescy Władysław i Sobiesław godzą się za pośrednictwem matki.Królowa czeska Swatawa, wdowa po Wratysławie, córka zmarłego króla polskiegoBolesława bolejąc ciężko nad wzajemnymi zatargami swoich synów: Borzywoja,Władysława i Sobiesława, widząc jednego w niewoli, drugiego na wygnaniu, a trze-ciego pokonanego, podjęła się pośrednictwa [między nimi]4.Zganiwszy syna Wła-dysława w długim, bardzo rozsądnym wywodzie za to, że był przeciwnikiem ikrzywdzicielem swoich braci: Borzywoja i Sobiesława, mających takie same prawodo stolicy książęcej, pojednała go z przebywającym na wygnaniu w Polsce bratemSobiesławem w obawie, by nie powstały między nimi jeszcze większe zatargi.Odwołany1Opuszcza się w przekładzie łacińskie słowo dum (kiedy).2Data manewru nad Cydliną jest ustalona na l 7 X 1110 r., data bitwy na 8 X tr., czyli już tutaj Długoszzamieścił wiadomości pod niewłaściwym dniem i rokiem (1111).Zob.niżej, s.332.3Właśnie Kosmas, ks.III, rozdz.36, stara się zataić zwycięstwo Polaków, zaś Pulkawa, s.73, pisze oucieczce Czechów z pola bitwy, ale nie o klęsce.4Ustęp o pośrednictwie pokojowym Z
więtosławy-Swatawy jest napisany na podstawie Kosmasa, ks.III,rozdz.37 i Pulkawy, s.73 pod r.1111.więc z Polski poselstwami i listami zarówno matki, jak brata, Sobiesław przybył doCzech i przejął w posiadanie jako dziedzictwo miasto Zatec1 z jego okręgiem iprowincją (tak bowiem ułożyła między nimi matka).Następcą biskupa włocławskiego Paulina zostaje Baldwin.Paulin, biskup katedry włocławskiej, czyli kruszwickiej, po dwunastu latachrządów w katedrze włocławskiej, czyli kruszwickiej, umiera w podeszłym wiekuspłacając dług śmiertelnych.Zostaje pochowany w katedrze w Kruszwicy2.Na jegomiejsce za przyzwoleniem i zgodą księcia polskiego Bolesława, jako opiekuna,zostaje mianowany Francuz Baldwin3.Książęta ruscy pokonują dwukrotnie barbarzyńskich Połowców.Książęta ruscy4, podniesieni na duchu odniesionymi niedawno zwycięstwami nadPołowcami, powstają, by na nowo wypowiedzieć wojnę Połowcom, których atakikiedy indziej z trudem odpierali.Wyznaczywszy przeto wyprawę, książę kijowskiZ
więtosław z synem Jarosławem, Włodzimierz z synami i Dawid z synemjedynakiem w drugą niedzielę postu5 wyprowadzają wojska piesze i konne w pole,pokładając nadzieję jedynie w Bogu i jego aniołach.Przeprawiwszy się przez rzekęSułę przybywają nad Chorol6, gdzie ustawiają tabor i sprawiają szyki.Następnie1Chodzi o miasto i okręg Zatec w płn.-zachodniej stronie Czech: u Kosmasa, ks.III, rozdz.37  Satc.Otym fakcie miał też Długosz ogólną informację u Galla Anonima, ks.III, rozdz.25, który nie wymieniajednak żadnej nazwy.2Paulin, zob.przyp.6 na s.236.Długosz za Katalogiem wolborskim biskupów włocławskich podaje latarządów i datę roczną śmierci oraz miejsce pochowania w Kruszwicy, zob.Mon.Pol.Hist., t.IV, s.25.WDługoszowych %7ływotach biskupów włocławskich jest data objęcia rządów 1098 r., a data śmierci 1100 r.,zob.Opera, t.I, s.523.3Katalog wolborski, jw., gdzie podano 1111 r.jako datę obioru Baldwina oraz wiadomość o jegofrancuskim pochodzeniu.Toż w Opera, jw.J.Fijałek, Ustalenie chronologii biskupów włocławskich, s.8, nieuważa obu za postacie historyczne.4Zob.s.286, 287 pod r.1107.Ustęp napisany według dalszego tekstu Powiesti., t.I, s.190 192.WLat.hip., kol.264 267.Długosz wybrał z tego tekstu tylko bliższe dane o walkach z Połowcami, opuściłdodatki, wprowadził znaczne skróty.5Data podana za Powiestią., t.I, s.191.6Zob.przyp l na s.287.przyszli nad rzekę Oltę1 i po parodniowym postoju przerzucili [obóz] znad Olty nadinną równie wielką rzekę Worsklę2.Po przejściu tych rzek wojsko nadciągnęło nadrzekę Tanais, zwaną u nas Donem, która niezwykłą wielkością przewyższapoprzednie rzeki.Tam z bronią w ręku, z rozwiniętymi chorągwiami, w bojowymszyku maszerowało naprzód tak, jakby wróg był w pobliżu.Przybywszy następniedo grodu Szarukań3, zostało przyjęte przez obecnych tam mieszkańców rybami iwinem [ Pobierz całość w formacie PDF ]