Bloch Jan Wnioski ogólne z dzieła `Przyszła wojna pod względem technicznym, politycznym i ekonomicznym` [t.6.]

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.I cho� wojskowi nie wyst�puj� prze-ciwko niej publicznie, gdy� nie licowa�oby to z ich powo�aniem, to prze-cie� zauwa�y� nale�y, i� coraz rzadziej i mniej stanowczo dowodz� jejkoniecznoSci, a tem bardziej jej urojonego po�ytku.Doda� mo�emy, �ew�aSnie poSród wojskowych spotykaliSmy wielu, którzy z uznaniem pod-nosili mySl przedstawienia technicznej strony przysz�ej wojny w zwi�zkuz jej warunkami ekonomicznymi; twierdzili oni, �e taka metoda okaza�si� mo�e bardziej przekonywuj�c�, ni� dowodzenia oparte tylko na rozu-mowaniach technicznych ma�o dzia�aj�cych na zwolenników rutyny.Wszystko to tem bardziej nale�y wzi�� pod uwag�, �e skoro wojnanie jest w stanie rozstrzygn�� g�ówniejszych kwestyi mi�dzynarodowych,brzemi� militaryzmu staje si� z ka�dym rokiem ci�sze.Jak ju� mówi-liSmy, proch bezdymny wywo�a� przewrót w warunkach walki, lecz te-chnika w swoich wynalazkach pójdzie jeszcze dalej.Ju� w dziewi�� lat po wynalezieniu prochu bezdymnego, tak po-wa�ny autor jak jenera� Wille zauwa�y� na tej drodze nowe wielkie po-st�py.Prawdopodobnie po kilku latach ludzie wymySl� materye wybucha-j�ce z tak� si��, �e sama koncentracya wojsk na jakich kilkudziesi�ciuwiorstach pola walki stanie si� niemo�liw�, tak i� trudno sobie nawet wy-obrazi� bitw� w takich warunkach.Uczony rosyjski profesor D.J.Mendelejew powiada, �e udoskona-lenia techniki wojennej d�� wprost do usuni�cia wojny.�Udoskonalenie broni palnej i zbadanie materyi wybuchowych powiada ten�e uczony jest jednym z najlepszych Srodków osi�gni�cia1) Guizot �M�langes politiques et historiques� 1869 p.p.91.93.198 JAN BLOCH.ogólnego pokoju.Zmuszony zag��bi� si� w tej kwestyi i pozna� pogl�dywielu wybitnych ludzi, jako syn zreszt� kraju, któremu �yczy� mog� tylkopokoju wiecznego, mówi� bez wykr�tów, �e udoskonalenie pocisków mana celu mi�dzy innemi utrwalenie powszechnego pokoju, �e d��enie dowalki pozostaje w odwrotnym stosunku do kwadratu (je�eli nie do sze-Scianu lub jeszcze wy�szego stopnia) odleg�oSci lub dalekonoSnoSci broni,�e reguluj�c szybkoS� palenia si� materyi wybuchowych i powi�kszaj�cszybkoS� pocz�tkow� wyrzucanych pocisków, teraxniejszoS� wspó�dzia�az wy�szymi celami cywilizacyi i post�pu, a zbadanie materyi wybucho-wych odpowiada zarówno prostym jak i ubocznym celom pokojowym na-uki i przemys�u�.W rozdziale poSwi�conym wojnie morskiej mówiliSmy o pneumaty-cznych armatach Zali�skiego, wyrzucaj�cych pociski wybuchowe o tak wiel-kiej sile, �e zmiataj� one wszystko, co napotkaj� na znacznej przestrzeni.Dzia�a te mog� by� u�ywane do obrony brzegów w czasie wojnyl�dowej, nale�y tylko ulepszy� sposób ich przewo�enia.A zatem nawetbez wynalezienia nowych materyi wybuchowych osi�gn�� mo�na wa�n�zmian� w dzisiejszych warunkach walki.Dziwi� nas przeto nie powinno zdanie wypowiedziane w kwestyiprzysz�ej wojny przez ksi�cia Bismarka podczas pewnej rozmowy1):�W kwestyach dotycz�cych wojny g�os zabiera� powinni tylko chemicy;kto b�dzie mia� bezwarunkowo lepszy proch, ten da znak do walki�.Lecz w czasach, kiedy nauka wskutek �e si� tak wyrazimy ��cz�cych rezerwoarów znajduje si� wsz�dzie na poziomie jednakowym,tajemnice bezwarunkowo s� niemo�liwe.Uczeni ró�nych krajów, opiera-j�c si� na zasadach jednakowych, dochodz� wsz�dzie do tych samych od-kry� prawie jednoczeSnie.A wi�c, skoro tylko jedno pa�stwo zaprowadzisilniejszy proch u siebie, wszystkie inne pójd� za jego przyk�adem.Li-czy� na genialne umys�y lub formu�y magiczne w sprawie tak powa�nejjak wielka wojna, niepodobna.Udoskonalenie broni r�cznej post�puje z tak� szybkoSci�, �e zda-niem autorów kompetentnych wszystkie ulepszenia broni palnej, dokonanew ci�gu pi�ciu wieków, nie mog� si� równa� co do znaczenia z temi zmia-nami, jakie zasz�y od czasu ostatniej wielkiej wojny europejskiej.We wszyst-kich armiach rozdano ju� �o�nierzom na prób� nowe karabiny o kalibrze5-cio milimetrowym.Jak mówiliSmy w naszej pracy, podaje profesor Hebler,jeden z najlepszych znawców r�cznej broni, nast�puj�c� ocen� karabinów,bior�c za jednostk� miary wartoS� karabinów, jakie mia�y wojska w czasieostatnich kampanii; dzisiejsze karabiny pot�niejsze s� od u�ywanych1) Bewer: �bei Bismarck�.PRZYSZ�A WOJNA. WNIOSKI OG�LNE.199w 1870 71 r.4 71/2 razy, karabiny ameryka�skie 10 razy, przyczem teostatnie dwa razy przewy�szaj� zaletami nowe 3-liniowe karabiny rosyjskie.Nowy zaS karabin, odpowiadaj�cy dzisiejszym post�pom techniki,b�dzie przewy�sza� bro� 1870 r.40 razy, rosyjskie zaS 3-liniowe karabiny12 razy.Co si� tyczy pocisków artyleryjskich, to z podanych przez nas wia-domoSci wida�, �e wskutek zaprowadzonych udoskonale� i powi�kszenialiczby dzia� w armiach nie mo�na nawet porównywa� dzia�ania dzisiejszejartyleryi z dzia�aniem artyleryi dawniejszej.Uwa�aj�c za jednostk� porównawcz� si�� artyleryi francuskiej r.1870i mno��c j� stopniowo przez pojedyncze mno�niki (oznaczaj�ce spot�gowa-nie si�y artyleryi wskutek ró�nych ulepsze� i powi�kszenia liczby), docho-dzimy do takiego wniosku, �e po ostatecznem wprowadzeniu sporz�dza-nych dziS dzia� szybkostrzelnych artylerya francuska b�dzie 233 razypot�niejsz�, od tej, która walczy�a w r.1870.Lecz nie na tem koniec.Teraz ju� rozpocz�to próby sporz�dzenianowych modeli dzia�, któreby pozwoli�y wyzyska� ca�� si�� prochu.Po-wi�kszono równie� iloS� pocisków w skrzyniach amunicyjnych przy ar-matach.Jako przyk�ad podamy tu wynalezienie przyrz�du, który usuwa blaskspowodowany wystrza�em.Wobec prochu bezdymnego i s�abego huku niejest rzecz� �atw� oznaczy� pozycy� bateryi.Pomaga tu jedynie blask, to-warzysz�cy ka�demu wystrza�owi.Je�eli jednak blask i huk zostanie usu-ni�ty, wtedy artylerya rzeczywiScie b�dzie razi�a na kilka wiorst, nieb�d�c widoczn�.Do takich rezultatów doszed� francuski pu�kownik Hum-bert, który wymySli� przyrz�d usuwaj�cy blask i huk wystrza�u.Blaskprzy wystrzale wywo�uj� zapalone gazy prochowe, wylatuj�ce z lufy za-raz za pociskiem.Huk zaS powoduj� te� same gazy, które wypadaj�cz lufy rozszerzaj� si� w powietrzu i tworz� fale dxwi�ków, oraz szybkinap�yw powietrza zewn�trznego wdzieraj�cego si� do lufy.Jedno i drugie ma by� usuni�te za pomoc� klapki, zasuwaj�cej si�automatycznie w lufie zaraz po wystrzale.W ko�cu lufy, u samego wylotu, przymocowuje si� jako jej prze-d�u�enie stalowy mufek lub skówk�, której otwór ma ten sam kaliber cokana� lufy.Tym sposobem przed�u�ono jedynie drog� pocisku przed wy-padni�ciem na zewn�trz.W cz�Sci Srodkowej zaS owej skówki zrobionoosobn� przegródk�, w której porusza si� z góry na dó� zasuwka.Przedwystrza�em zasuwka le�y poziomo, nie przeszkadzaj�c wylatuj�cemupociskowi.Po wystrzale, skoro tylko pocisk wyleci ze skówki, cz�S� ga-zów prochowych wydostaje si� przez otwory boczne do Srodkowej prze-gródki i podnosi zasuwk�, która w jednej chwili zamyka wylot.Nast�pnie200 JAN BLOCH.gazy stopniowo wychodz� przez drobne otwory wywiercone w tylnej cz�-Sci skówki.Tym sposobem zapalaj�ce si� gazy wcale nie wychodz� nazewn�trz.A poniewa� odrzut dzia�a pochodzi od parcia na tyln� cz�S� ar-maty tych samych gazów, d��cych raptownie na zewn�trz, wi�c te� pousuni�ciu tego p�du gazów po wystrzale zmniejsza si� si�a odrzutu dzia�a.(Patrz dodatek).Za pomoc� wi�c tego prostego i dowcipnego przyrz�du osi�gamycel podwójny: usuwamy ogie� czyli blask wystrza�u i zmniejszamy od-rzut; i jedno i drugie jest bardzo wa�ne.Wynalazek pu�kownika Humberta przyj�to z niedowierzaniem, tak i�wynalazca zmuszony by� zamówi� na w�asne koszta w fabryce Hotchkissaarmat� kalibru 37 milim.z przyborem powy�szym [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

Podobne