2 (48)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ludzie pozbywali się tych nieużytków i pustek, uszczęśliwieni, że znalazł się głuptasek, który za nie płaci gotowym pieniądzem - zwłaszcza że to było w czasie, kiedy Niemcy, na skutek pogłosek o przyłączeniu części wybrzeża do Polski, na gwałt wyzbywali się wszelkiej własności w tamtych okolicach.Naszemu doktorowi udało się skupić w jednym miejscu wielki kawał wybrzeża, zasypanego piaskiem litym na kilometry w głąb kraju i na ogromnej przestrzeni.Zapomniałem tylko, jak się to miejsce u licha nazywa.- I cóż dalej?- Miał tam istne łańcuchy tych diun, idące jedna za drugimi, wzdłuż, wszerz i w głąb.A morze wciąż mu jeszcze podrzucało najczystszego piasku na to Barykowe wybrzeże.- Morze zawsze ma przyzwyczajenie wyrzucać piasek na wybrzeże.- Słusznieś to zauważył, choć niezbyt grzecznie.- Nie dostrzegam w tym, com powiedział, nic niegrzecznego.- Skoro to, coś powiedział, nie jest niegrzecznością, więc eo ipso jest grzeczną uwagą.Uczymy się, mój mały, do starości.Ja na przykład dowiaduję się oto w tej chwili, jak wygląda grzeczność młodych rewolucjonistów.Ale wracajmy do tamtego doktora Baryki.Okazało się, że miejscowość, którą on nabył od niemieckiego posiadacza, położona na cyplu wchodzącym w morze, była niegdyś tam, w praprawiekach, dnem jakiejś przedhistorycznej rzeki, gdyż poza wybrzeżnymi wydmami ciągnął się tam wąski pas torfowisk.Torf tam leżał dziewięciometrowym pokładem.Pod torfem zaś był szczery, czysty, złoty piasek, taki sam jak w diunach przymorskich, tylko oczywiście starszy od tych wydm o kilkadziesiąt czy kilkaset stuleci.Kto go tam wie!.- I cóż ten doktór?- Ten doktór Baryka sprowadził sobie morzem z Ameryki przez Gdańsk jakąś ogromną i cudaczną maszynę, która za jednym zamachem wybiera i odkłada na boki torf dziewięciometrowy w ciągu godziny w takiej ilości, jakiej nie wykopałoby stu ludzi w ciągu tygodnia.- A to dopiero morowa maszyna!- Nie wierzysz? A patrzże, co się nie dzieje.Nasz kuzyn Baryka torf wysuszony w specjalnych suszarniach sprzedał na opał, a w ogromnym torfowisku wybierał wciąż kanał idący w półokrąg, na dziewięć metrów głęboki i kilkanaście szeroki a zawracający wylotem swoim znowu do morza.Utworzył coś w rodzaju ogromnej litery U, brzuścem dolnym zwrócone do lądu, a górnymi, szeroko rozstawionymi szczytami łączące się z morzem.Te dwa szczyty połączył z morzem, gdy kanał został obustronnie drzewem ocembrowany.- Ciekawy kanał ! I cóż dalej ?.- Cały ów kanał leży niżej od poziomu morza, niżej nawet od jego dna przy brzegach, gdzie się od wyrzucanych wciąż piasków poziom dźwignął w górę.Cała ta kombinacja zależała od studium morza w tej jego części.Nasz imiennik przeprowadził pilne badanie morza, gdy tam początkowo defilował po wybrzeżu - a zwłaszcza badanie pewnego silnego prądu przybrzeżnego, który z oceanu poprzez Zund, Kattegat i Skagerrak idzie ku wschodowi.Lewe ramię kanałowej litery U nasz Baryka podstawił niejako pod ów prąd zachodni i wpuścił olbrzymią siłę wodną do wnętrza.Wpuszczał ów prąd zachodni jednym ramieniem kanału, a drugim go wylewał.Olbrzymia siła wodna nagłym pędem przebiegała przez jego kanał.Wzdłuż owego kanału pobudował fabryki, poruszane przez turbiny, ustawione tu i tam na całej długości.Była to po prawdzie jedna wielka fabryka: olbrzymia huta szklana.- Ty byłeś tam, tata?Seweryn Baryka odpowiedział po namyśle:- Oczywiście! Byłem.Szkliłbym ci to tak w żywe oczy, gdybym nie był?- Ale co to ma wspólnego z „nową cywilizacją”?- Jakże! Od tego się ta cywilizacja zaczęła.- Od jednej szklanej huty?- Tak!- Jakaś - mam wrażenie - krucha i łatwo tłukąca się cywilizacja.- Przeciwnie! Najmocniejsza na tym padole z żelaza i betonu.- Szkło się łatwo tłucze.- Nie takie szkło! Baryka - nasz imiennik - produkuje szkło belkowe.Za pomocą olbrzymiej siły, którą ma darmo od prądu zachodniego, zwłaszcza wobec wiatrów zachodnich, które tam trwają niemal stale, otrzymuje niezmierną masę popędu elektrycznego, z które- go pomocą topi piasek nadmorski.- To, oczywiście, jego sekret?- Sekret.Z olbrzymiej masy płynnej wyciąga gotowe belki, tafle, kliny, zworniki, odlane, a raczej ulane według danego architektonicznego planu.Cały szklany parterowy dom, ze ścianami ściśle dopasowanymi z belek, które się składa na wieniec, a spaja w ciągu godziny, Z podłogą, sufitem i dachem z tafel - oddaje nabywcy gotowe.W domach tego typu, wiejskich, czyli jak się dawniej mówiło, chłopskich, nie ma pieców.Gorąca woda w zimie idzie dokoła ścian, wewnątrz belek, obiegając każdy pokój.Pod sufitem pracują szklane wentylatory normujące pożądane ciepło i wprowadzające do wnętrza zawsze świeże powietrze.- W lecie musi być w takim domeczku niczym w Baku na rynku podczas kanikuły.- Mylisz się, niewierny! Tymi samymi wewnętrznymi rurami idzie w lecie woda zimna obiegająca każdy pokój.Woda ochładza ściany, wskutek czego jest w takim domku podczas największego upału jak w bakińskiej naszej piwnicy, tylko bez jej zgnilizny i odoru.Tąż wodą zmywa się stale szklane podłogi, ściany i sufity, szerząc chłód i czystość.Nawet nie wymaga ci to żadnej pracy specjalnej, gdyż rury od- prowadzające zużytą wodę i wszelką nieczystość uchodzą do szklanych kloak, wkopanych opodal w ziemię.- Jakieś gablotki, do licha, nie ludzkie mieszkania!- Istne gablotki.Chłop polski, niezbyt, powiedzmy, przepadający za czystością, jak to jest wszędzie na wsi, przy pracy koło krów, koni, kóz i owiec - choćby nie chciał, musi sobie w izbie zaprowadzić, zapuścić - uważasz - czystość, żeby mu snadź w izbie szklanej nie było gorąco.Wciąż mu baba zmywa izbę, ściany, podłogę - a wilgoci ani krzty, bo nie ma co gnić ani pleśnieć, ani śmierdzieć widzialnym czy niewidzialnym brudem, jako że naczynia wszystkie, sprzęty, graty, meble - szklane [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

Podobne