[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Widmo złego Pana - ponosi konsekwencje grzechu ciężkiego.Był okrutny dla poddanych, teraz jest szarpany przez ptactwo - dusze tych, którzy zmarli przez niego bez spowiedzi.Nie doświadczy miłosierdzia.Zosia popełniła grzech pośredni.Nie zaznała ludzkości istnienia - drwiła z kochanka.Za nieobdarzenie nikogo miłością zawieszona jest pomiędzy niebem z ziemią.Duch kochanka - nie słucha zaklęć Guślarza, jest duchem powrotnikiem.Otwiera nawiązanie do części IV.Miłość romantyczna w świetle interpretacji IV części "Dziadów" Adama MickiewiczaKompozycja : zachowana zasada trzech jedności, akcja trwa trzy godziny odmierzane przez gasnące świece w noc zaduszek.Mamy godziny miłości, rozpaczy i przestrogi.Akcja dzieje się na plebanii, gdzie pojawia się pustelnik, Gustaw, dawny uczeń księdza.Opowiada o swym cierpieniu - jego ukochana poślubiła innego, bogatszego.Monologi bohatera mają kształt silnie liryczny.Dialogi z księdzem mają charakter sporu, ksiądz skłonny jest uznać bohatera za szaleńca.Kulminacyjnym momentem akcji jest przebicie się Gustawa sztyletem, wygłaszając obronę dziadów.Ksiądz jest obrońcą światopoglądu oświeceniowego, Gustaw romantycznego.Gustaw przypomina Wertera.Jest wrażliwy, inteligentny.Jego osobowość kształtuje lektura.Całe jego życie nacechowane jest cierpieniem z poczucia braku sensu istnienia.Sens ten odnajduje w końcu w miłości.Ten stan rzeczy wyzwala swoiste motywy miłosne : gniew i zemstę.Bohater stwierdza, iż jego samobójstwo będzie karą dla kobiety.Zabija się z żalu i żądzy zemsty na kochance (ma ja gryźć sumienie).Miłość widziana jest jako powinowactwo duchowe kochanków.Jeszcze przed narodzeniem są sobie przeznaczeni.Miłość Gustawa ma charakter erotyczny.Kocha kobietę jako realizację swych dążeń życiowych.Jego samobójstwo można uznać za wyraz samobójstwa duchowego.Adam Mickiewicz "Sonety krymskie"Sonet - kunsztowna forma stroficzna składająca się z 14 wersów ułożonych w dwie zwrotki 4 wersowe i 2 zwrotki 3 wersowe (tercyny).Wyróżniamy dwa rodzaje sonetów - włoski zakończony tercyną o układzie rymów aba i sonet francuski zakończony dystychem o rymach aa."Sonety krymskie" to arcydzieło polskiej literatury, przetłumaczono je na 21 języków.Stanowią cykl 18 utworów napisanych w latach 1825-1826 pod wpływem krymskiej wycieczki latem i jesienią 1825 roku.Wydane w Moskwie w 1826 roku wraz z sonetami odeskimi."Sonety odeskie" to cykl utworów miłosnych, w których autor bawi się tradycyjnym tematem literackim.Miłość potraktowana jest jako postać gry salonowej.Ten cykl utworów zamyka sonet 22 pt."Eskuza" - słowo to pochodzi z języka francuskiego i oznacza usprawiedliwianie się.Autor stara się usprawiedliwić, że w swej twórczości sięgał po tematy błahe, nieheroiczne.Zamyka utwór sentencją "Taki wieszcz jaki słuchacz"."Stepy akermańskie"Pierwsza zwrotka jest rozbudowaną metaforą porównawczą - autor podróż przez stepy porównuje do żeglugi.Podmiotem literackim jest podróżny.Zwrotka ta przedstawia piękno stepu.W drugiej odnajdujemy monolog udramatyzowany - kołysanie traw stepowych budzi u podróżującego obawę, nostalgię.Przedmiot owego niepokoju poznajemy w dwóch kolejnych zwrotkach.Skrzypienie na stepie kojarzy się mu z żurawiami studniowymi - podmiot liryczny wspomina ojczyste strony.Próbuje usłyszeć głos ze swego kraju ojczystego, lecz starania te są daremne - "Jedźmy, nikt nie woła".Sonet piątyPodmiotem literackim jest tu nowy typ bohatera pod postacią Pielgrzyma.Poddany on jest działaniu natury, jej żywiołów.Przytłacza ona Pielgrzyma swym ogromem, potęgą i pięknem.Jest on postacią romantyczną, nęcą go nie tylko objawy wielkości i piękna natury, lecz także jej tajemniczość.Sonet ten jest ujęty w formie dialogu pomiędzy Mirzą i Pielgrzymem, co jest nowością w stosunku do tradycji sonetowej."Burza"Opis żywiołu morskiego.W pierwszej zwrotce autor opisuje za pomocą krótkich wypowiedzi oraz wyliczeń czynności dramatyczną walkę marynarzy z żywiołem.Opis nacechowany jest grozą i dramatyzmem.W drugiej zwrotce spienione fale morskie porównuje do geniusza śmierci atakującego fortecę.Trzecia i czwarta zwrotka to przedstawienie reakcji ludzkich w sytuacji ostatecznego zagrożenia życia - lęk, modlitwa, rozpacz.Na tym tle wyróżnia się jeden podróżny - zachowuje całkowitą obojętność, to życie jest mu obojętne.Zdesperowanym człowiekiem jest zapewne Pielgrzym."Widok gór ze stepów Kozłowa"Autor zastosował ciekawą konstrukcję świata przedstawionego - ukazany jest przez dwa podmioty liryczne - Pielgrzyma i Mirzę.Obaj spoglądają na Czatyrdach.Autor obrazuje różne reakcje człowieka w obliczu piękna góry.Na tle mentalności Europejczyka ukazuje mentalność człowieka wschodu.Pielgrzym spogląda na górę ze zdumieniem, lękiem.Mirza natomiast patrzy na nią jak zdobywca.Zamykająca utwór "Aa!" to zdumienie Pielgrzyma odwagą Mirzy."Ruiny zamku w Bałakławie"Autor opisał ruiny zamku w Bałakławie.Zbudowany on został przez Greków, a zburzony przez pogan.Ruiny zamku to świadectwo przemijalności ludzkiej historii, kultury i cywilizacji.Na tym tle wiekuistym świadkiem ludzkiej historii jest natura - nieprzemijająca, trwały znak wielkości Boga."Pielgrzym"Pielgrzym wyraża swój zachwyt wobec wielkości i piękna przyrody krymskiej Nie wyzwala go to jednak z tęsknoty za ojczyzną.Nad uroki krymskiej przyrody przekłada lasy i trzęsawiska Litwy - wszystko to drogie mu i bliskie.Tradycyjną tematyką sonetów jest poezja miłosna.Mickiewicz natomiast ukazał w nich panoramę krainy.W cyklu 18 utworów zastosował kompozycję nawiązującą do poematu podróżniczego.Podmiot liryczny - poeta, ukazuje bogactwo świata orientalnego poprzez indywidualne spojrzenie na świat Pielgrzyma - turysty oraz człowieka wschodu.W niektórych sonetach podmiot liryczny jest ukryty w strukturze utworu, w innych jest nim Pielgrzym, mający wyraźne rysy autorskie, w jeszcze innych jest nim Mirza.Istotnym motywem jest motyw pielgrzymki - archetypem literackim takiej wędrówki jest wędrówka do Ziemi Obiecanej.Romantyczny bohater wędruje do ojczyzny.W sonetach ukazał poeta rozdarcie wewnętrzne Pielgrzyma między zachwytem nad Krymem a tęsknotą za ojczyzną.Orientalizm w sonetach.Romantyków europejskich fascynowało wszystko co egzotyczne.Orientalizm w sonetach przejawia się w tematyce - autor opisuje krainę egzotyczną, wprowadza wschodnie słownictwo, ukazuje elementy wschodniej religijności i kultury.Stara się także przedstawić mentalność człowieka wschodu, konstruuje niektóre tropy stylistyczne na wzór stylu orientalnego.Adam Mickiewicz "Konrad Wallenrod""Macie bowiem wiedzieć, że dwa są sposoby walczenia.Trzeba być lisem i lwem" Nicolo di Bernardo dei MacchiavelliŻył w latach 1469 - 1527, napisał "Książe".Jest to zbiór refleksji na temat sposobów prowadzenia polityki.Uważał, że miarą polityki jest jej skuteczność - "Cel uświęca środki".Za pomocą tego motta autor zilustrował sytuację moralną głównego bohatera, a także zawarł aluzję do polskich spiskowców z terenu Królestwa Kongresowego."Konrad Wallenrod" jest powieścią poetycką - romantyczny wariant poematu epickiego, który łączy w wierszowanej narracji elementy epickie z lirycznymi.Czasem rezygnuje z opowiadania na rzecz dramatycznego kształtowania świata [ Pobierz całość w formacie PDF ]