[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Tradycyjne struktury i procedury rynkoweczy hierarchiczne bardzo nieefektywnie zarządzają tak wrażliwymi zaso-bami, co powoduje znaczne straty w procesie produkcji. Model szerokorozprzestrzenionej produkcji informacji lepiej rozpozna właściwą osobędo wykonania konkretnego komponentu projektu, lepiej oceni dostępnośćpracowników do pracy przy specyficznym elemencie w konkretnym wy-miarze czasowym 59.Kluczem do lepszej efektywności produkcji partnerskiej w porównaniuz rynkami i hierarchiczną strukturą firmy jest samoprzydzielanie zadańprzez uczestników projektów.Osoby, które uważają, że są wystarczającokompetentne i dysponują odpowiednimi zasobami do wykonania dane-go zadania, same się zgłaszają do pracy.Metodą weryfikacji właściwegoprzydziału zadań jest kontrola ze strony innych użytkowników (ang.peer--review), którzy wzajemnie oceniają wykonaną przez siebie pracę.Brak własności i umów jako zasad organizujących współpracę znacznieredukuje koszty transakcyjne, które ograniczają rynkom i hierarchiom do-stęp do pełnego spektrum dóbr i zasobów ludzkich.W obrębie sztywnejstruktury firmowej właściwych osób do wykonania zadania poszukuje się58Ibidem, s.35.59Ibidem, s.45.221zazwyczaj pośród własnych pracowników.Przeszukiwanie całej puli poten-cjalnych kandydatów byłoby zwyczajnie nieopłacalne.W produkcji part-nerskiej duże grupy jednostek niezależnie od siebie przeszukują środowi-sko informacyjne w poszukiwaniu najlepszych możliwości samorealizacji.Sztandarowym przykładem i jednocześnie punktem wyjścia analizprodukcji partnerskiej jest środowisko programistów tworzących oprogra-mowanie o otwartym kodzie z
ródłowym.Sukces systemu operacyjnegoLinux, nad którym stale pracuje tysiące specjalistów-wolontariuszy z całegoświata, pokazał, że możliwe jest stworzenie złożonego projektu ekonomicz-nego na zasadach całkowicie odmiennych od tradycyjnych reguł rynku czyhierarchii.Fakt, że Linux konkuruje z systemem operacyjnym Windowswyprodukowanym przez jedną z najpotężniejszych firm programistycznychświata  Microsoft, dowodzi, że produkcja partnerska może być poważnymrozwiązaniem alternatywnym dla znanych modeli biznesowych60. [.] produkcja pozarynkowa w ogóle, a produkcja partnerskaw szczególności są zjawiskami, których przydatność wykracza daleko pozatworzenie wolnego oprogramowania i które dają o sobie znać w całej usie-ciowionej gospodarce informacyjnej 61.Miejscem, gdzie produkcja part-nerska pojawiła się najwcześniej, jest środowisko naukowe.Nauka rozwijasię dzięki swobodnej wymianie poglądów i idei, dostępowi do dorobkuintelektualnego wielkich poprzedników i stałemu namysłowi krytycznemunad twórczością rówieśników.Benkler wymienia również wiele współcze-snych przedsięwzięć, które opierają się na produkcji partnerskiej, a niesą bezpośrednio związane z tworzeniem oprogramowania.Jednym z nichjest eksperyment NASA  Clickworkers, który polegał na umożliwieniuwolontariuszom wykonywania prostej analizy zaznaczania i klasyfikowaniakraterów na umieszczonych w internecie satelitarnych zdjęciach Marsa.W ciągu pierwszych 6 miesięcy eksperymentu stronę Clickworkers62odwiedziło ponad 85 tys.internautów, którzy dokonali około 1,9 mlnwpisów.Analiza NASA pokazała, że wyniki pracy wolontariuszy były60Ibidem, s.3.61Benkler 2008, s.106.62http://clickworkers.arc.nasa.gov/top (ostatni dostęp 25 listopada 2007).: www.waip.com.pl :222 internet jako nowe dobro wspólne : internet jako dobro wspólne  próba syntezy :porównywalnej jakości z efektami pracy wysoce opłacanych specjalistów.Co ciekawe, choć wielu wolontariuszy poświęciło pracy na rzecz NASAdużo wolnego czasu, to aż 37% wszystkich wyników pochodziło od użyt-kowników, którzy zalogowali się tylko raz.Sukces polegał na umiejętnymrozłożeniu skomplikowanego zadania na proste czynności i udostępnieniuwolontariuszom wygodnego narzędzia pozwalającego im na wykonaniepracy w czasie i zakresie, który im odpowiadał63.Jednym z najlepszych przykładów partnerskiej produkcji wiedzy jestopisywana wyżej Wikipedia  internetowa encyklopedia oparta na ideiswobodnego dostępu i możliwości edycji.Wśród przykładów przedsię-wzięć komercyjnych wykorzystujących produkcję partnerską najczęściejwymienia się wyszukiwarkę Google i jej algorytm PageRank, na podstawiektórego wyszukiwarka kategoryzuje strony internetowe.Podstawę Page-Rank stanowi praca milionów internautów, którzy publikując w interneciewłasne strony, łączą je linkami z innymi witrynami.Im więcej odnośnikówz ważnych stron przywołuje daną stronę, tym wyższa jej pozycja w rankin-gu wyszukiwania.W przypadku algorytmu, który zdecydował o potędzemarki Google, zasługą twórców wyszukiwarki było jedynie napisaniealgorytmu, który zbiera rozprzestrzenione głosy internautów.A zatemnajważniejszą część procesu ustalania ważności stron internetowych wy-konują internauci.Choć produkcja partnerska może być w wielu przypadkach efektywnymsposobem zarządzania zasobami informacyjnymi, jest to niewątpliwiespecyficzny sposób organizacji działań dużych grup jednostek, który wy-maga spełnienia szczególnych warunków.Jedną z najistotniejszych kwestiijest problem motywacji.Jak namówić często obcych sobie, nienależącychdo wspólnej struktury i niepodlegających bezpośredniej kontroli przeło-żonego ludzi do podjęcia pracy nad wspólnym zadaniem? Drugą istotnąkwestią jest organizacja pracy nad tak rozległymi projektami.Benklersłusznie zwraca uwagę, że te same obawy, które pojawiają się w odnie-sieniu do produkcji partnerskiej, są również artykułowane w stosunku dodóbr wspólnych.W przypadku produkcji partnerskiej autor udowadnia,63Benkler 2008, s.84 85.223że istnieje wiele projektów, które oferują nagrody o charakterze nie ma-terialnym, a społeczno-psychologicznym, stanowiące dla niektórych osóbporównywalną zachętę.Pomocne staje się również dzielenie projektówna małe części, które jednostki mogą wykonać szybko  wtedy motywacjaskłaniająca do ich wykonania nie musi być szczególnie wysoka.Ważnerównież, aby integracja gotowych składników projektu nie była zbytkosztowna.Stąd najlepiej, jeśli projekty realizowane w ramach produkcjipartnerskiej są modularne, zaś moduły stosunkowo małe i różnej wielkościdla różnych członków zespołu, z możliwością łatwej integracji i skutecznejkontroli jakości.Ekonomia daruJedną z przenośni stosowanych coraz częściej w odniesieniu do relacjipanujących w internecie jest metafora daru.Ekonomię daru wymieniasię jako jedną z istotnych zasad, które regulują interakcje w internecie. W przeciwieństwie do rynku, który obraca się wokół wymiany pieniężnej,czy rządu, legitymizowanego przez przemoc i prawo, ekonomia daru jestwynikiem dobrowolnych działań ludzi, którzy czepią korzyści indywidu-alne z tego, że dają siebie innym.[& ] Powstające na skutek ich działańzłożone sieci społecznej kooperacji i wzajemnych zależności opierają się nawięziach personalnych, zobowiązaniach wobec wspólnoty i obywatelskiejaktywności 64.Zagadnieniami relacji społecznych opartych na wymianie darów zaj-mowali się do tej pory przede wszystkim antropolodzy badający społe-czeństwa pierwotne65 [ Pobierz całość w formacie PDF ]