Henryk Sienkiewicz Utwory

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
. Choć w pysk daj! mruknął Zagłoba.Ujechali milę i drugą.W tumanie i mroku nie było słychać nic próczparskania koni.Aż tu naraz trzej ludzie, którzy jechali w przedniej straży, wrócili w cwał,krzycząc: Nieprzyjaciel! Nieprzyjaciel!Tuż za nimi słychać było tętent nadbiegającej jazdy.Pan Zagłoba zdarłbachmata i krzyknął: Bij!I po chwili zwarli się tak, iż mogli się rękami za piersi chwytać.We mglerozległ się szczęk szabel, a czasem huk samopału, czasem kwik koński i okrzykiwalczących.Pan Zagłoba rykiem żubrowym przerażał ludzi w ciemnościach, ale imiotał się okrutnie, gdyż straszny to był żołnierz, gdy go zanadto do muruprzyparto.Pan Skulski ciął jadowicie, po łęczycku, tuż koło pana Tretiaka.PanaPortantego chlaśnięto przez policzek i byłby zginął, gdyby nie pan Sipajło, któryodbiwszy drugi cios, sztychem nieprzyjaciela w gardło ugodził.Pan Pluta, stary icięty żołnierz, wił się wśród skrzętu jak wąż w mrowisku i bił w całe kupy,jak jastrząb w stado dzikich kaczek.I wzajem jeden ratował życie drugiemu, a wtem wstał powiew.Tuman zrzedłtrochę.Mogli się lepiej widzieć.Więc przyrosło im serca i poczęli pokrzykiwać, aby tym lepiej każdy mógłrozpoznać, co się z towarzyszem dzieje i kogo ma przy sobie.Pierwszy panSipajło, który Plucie żywot zawdzięczał, krzyknął z głębi serca w tumanie: Górą Mazury! %7ływię Oszmiana! odgłosił Pluta.A inni, nie chcąc się dać wyprzedzić, nuż wołać: Sława Aęczycy! Chwała witebszczanom! Górą Humari! Wiwat Rzeczpospolita!Ale tymczasem natarto na nich z boków ba i z tyłu, tak że wpadli jakowilkowi w gardziel.%7łe jednak byli z różnych stron, przeto wstydzili się siebiewzajem, więc żaden nie prosił pardonu, i bili się do upadłego bez nadziei, alena śmierć.Byliby też wszyscy polegli, gdyby nie to, że pan Zboiński wiedząc, iż w małejliczbie i w nocy nietrudno o przygodę, pociągnął za nimi w trzysta Mazurów,chłopów dobrych.�w obegnał nieprzyjaciela, złamał, rozbił, część wyścinał,część zagarnął i uwolnił podjazd spod przemocy.Lecz nie mógł powstrzymać zdziwienia widząc ich robotę gdyż istotnie, podesperacku się bijąc, naszatkowali ludzi jak kapusty. Już chyba i aniołowie nie potykaliby się grzeczniej rzekł.Za czymwrócili radośnie do obozu.Ale choć świt uczynił się, nim dojechali, nie poszli spać, a to dla wielkiejuciechy i dlatego, że poczęto ich zaraz częstować.Oni zaś jedli i pili,wysławiając jeden drugiego i słuchając pana Zagłoby, który coś skromnie oTermopilach wspominał.Aż gdy już dobrze podpili, pan Portanty przyłożył nagle palec do ust i rzekł: Ba, a nasz parol? Jakoż z nim będzie? Parol? Zjadł go nieprzyjaciel. I trochę mu niezdrowo dodał Zagłoba.A wtem pan Pluta, który się pokrzepił lepiej od innych, począł uderzać siędłońmi po piersiach, aż rozległo się w izbie i wołać żałosnym głosem: Ja na stare lata miałbym Kainem zostać i rozlewać niewinną krew Abla?na stare lata? ja? Pluta?I zawył wielkim płaczem, co usłyszawszy inni, kiedy bo nie rykną ażludzie spod innych chorągwi zaczęli ich otaczać, ciekawi, co im się mogłowydarzyć.Tymczasem powstał pan Zagłoba i podniósłszy z niezmierną powagą garniecmiodu rzekł: Komilitoni moi, dzieci eiusdem matris! Dwa jeno słowa powiem, alekiep, kto mi nie przywtórzy: Kochajmy się! Kochajmy się! powtórzyły wszystkie usta.A w tejże chwili na rogach majdanu poczęto trąbić nie przez munsztuk, alerozgłośnie, jak czyniono zwykle przed wielką bitwą.W KRGU TRYLOGIINiewola tatarska - urywki z kroniki szlacheckiejAleksego ZdanoborskiegoIPacholę, jadąc przodem albo li też za mną, pobrzdękiwało na teorbaniku, amnie żałość i tęsknota za Marysią ściskały serce - im dalej od niej odjeżdżałemtym ją miłowałem goręcej.Przychodziły mi wonczas na myśl słowa: Post equitem sedet atra cum, leczgdy w tak wielkim fortuny mojej uszczupleniu z J.W.Tworzyańskim mówić animu się wyspowiadać z afektów nie śmiałem, nie pozostało mi nic innego, jakszablą na nową fortunę zarobić i gloria militari się przyozdobiwszy, dopierożprzed nim stanąć.Bóg mi ani Marychna moja serdeczna nie mogli wziąć za złe,żem tego wprzódy nie uczynił.Gdyby mi ona kazała w ogień albo też w wodęskoczyć, albo zgoła krew przelać, Ty, Jezu Chryste, który patrzysz w serce moje,widzisz, że byłbym to uczynił.Ale jednej rzeczy nawet dla wdzięcznejdzieweczki mojej nie mogłem poświęcić, a to honoru szlacheckiego.Fortunamoja była żadna, lecz zasię krwi zacność wielka, a po ojcach jakoby testamentemmiałem przekazane, bym wiecznie uważał, a gardło jest rzeczą moją i one wolnomi na szwank podawać, ale integra rodu dignitas jest puścizną przodków, którąmam oddać tak, jak ją wziąłem: integram.Wieczny odpoczynek racz ojcom moimdać, Panie, a światłość wiekuista niechaj im świeci na wieki wieków! Choćby J.W.Tworzyański dzieweczkę swą oddać mi się by zgodził, nie miałbym jej gdziewprowadzić; gdyby zaś, bacząc na szczupłość mej fortuny, w dumie swejpauperem albo zgoła szarakiem mnie nazwał, tedybym się w rozumieniu owyborności rodu mego czuł dotknięty i pomścić bym się na nim musiał - czego,gdy on jest ojcem mojej Marysi, Panie Boże nie dopuść.Owóż i nie zostało, jakjechać na kresy.Rzędziki, pasy i co było lepszego po ojcach częściązastawiwszy, częścią przedawszy, zebrałem dukatów ważnych trzysta, które zarazna prowizję J.W.Tworzyańskiemu oddałem, potem łzami i ciężkim wzdychaniempożegnawszy Marysię, przez noc gotowałem się do drogi, a nazajutrz oba zpachołkiem obróciliśmy konie ku wschodowi.Wypadło jechać na Zasław, Bar, do Hajsynia.Po zamkach, dworach lubkarczmach na noclegi stawając, dotarliśmy wreszcie do Umania, za którym stepjuż otworzył się przed nami równy, bujny, głuchy.Pachołek, jadąc przodem,coraz to w teorbanik uderzał i pieśni śpiewał, a mnie się zdało, że przede mnąleci jako ptak, za którym gonię - sława - a za mną, jako drugi ptak - tęsknota.Jechaliśmy do stannicy, zwanej Mohylna, gdzie czasu swego J.W [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

Podobne