[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.musi być wieczny, gdyż inaczej poza czasem swojego wystÄ™powania dawaÅ‚by siÄ™ pojąć jako nieistniejÄ…cy, a to jest sprzeczne z jego teoriÄ… bytu jako koniecznie istniejÄ…cego.Wynika zatem wniosek, że wszystkim co istnieje jest jedna substancja, która posiada nieskoÅ„czenie wiele atrybutów wyrażajÄ…cych jej doskonaÅ‚ość.CzÅ‚owiekowi znane sÄ… dwa atrybuty - rozciÄ…gÅ‚ość i myÅ›lenie.Bóg i przyroda sÄ… tym samym - substancjÄ….Bóg nie dziaÅ‚a z wolnoÅ›ci woli, gdyż wola nie należy do natury Boga, lecz wynika z koniecznoÅ›ci boskiej natury.Rzeczy nie mogÅ‚yby być uformowane w żaden inny sposób, ani w żadnym innym porzÄ…dku niż sÄ…; wynikÅ‚y bowiem w sposób konieczny z niezmiennej natury Boga.PowiÄ…zanie rzeczy sÄ… takie same jak powiÄ…zanie idei.Leibniz 1646 - 1713DzieÅ‚a:l„Monadologia”lW przeciwieÅ„stwie do Spinozy, poÅ‚ożyÅ‚ on nacisk na uniwersalistyczny zakres wiedzy zdolny objąć caÅ‚Ä… różnorodność Å›wiata oraz na ugruntowanie indywidualnoÅ›ci i wolnoÅ›ci.Już w najbardziej podstawowej warstwie bytu istnieje mnogość prostych substancji zwanych monadami.SÄ… one substancjami raczej duchowymi, jawiÄ… siÄ™ one jednak sobie wzajemnie jako ciaÅ‚a; w warstwie cielesnej (zjawiskowej) podlegajÄ… one prawom mechaniki i mogÄ… być naukowo wyjaÅ›niane.Monady nie majÄ… okien - sÄ… zamkniÄ™te.Nic z nich, ani nic do nich przedostać siÄ™ nie może.SÄ… wolne, bo rozwijajÄ… siÄ™ samorzutnie (mocÄ… wewnÄ™trznej energii) i nie mogÄ… wpÅ‚ywać jedna na drugÄ….Każda monada postrzega, choć nie-jasno, caÅ‚y wszechÅ›wiat ze swojego punktu widzenia (późniejsi podejmowali wielokrotnie próbÄ™ pokazania, że da siÄ™ wyjść poza sytuacyjność poznania i wyksztaÅ‚tować absolutny, nie znieksztaÅ‚cony punkt widzenia).Postrzeganie przez monady nie oznacza, że docierajÄ… do nich jakieÅ› informacje z zewnÄ…trz; po prostu rozwój wszystkich monad dokonuje siÄ™ zgodnie z harmoniÄ…, ustanowionÄ… pierwotnie przez Boga.Zatem postrzeganiu danej monady odpowiada stan innych monad Å›wiata; z tego samego powodu tworzÄ… one harmonijny zespół, mimo tego, że same na siebie nie oddziaÅ‚ywajÄ….Åšwiat nie jest doskonaÅ‚y pod każdym wzglÄ™dem, ale jest najlepszym z możliwych.Możliwie najwiÄ™kszy porzÄ…dek Å‚Ä…czy siÄ™ w nim z możliwie najmniejszym oddziaÅ‚ywaniem.Åšwiat nie mógÅ‚by być absolutnie doskonaÅ‚y pod każdym wzglÄ™dem i np.nie zawierać zÅ‚a, gdyż maksymalizowanie pewnych wartoÅ›ci koliduje z innymi - np.z wolnoÅ›ciÄ… czÅ‚owieka.lPrawo ciÄ…gÅ‚oÅ›ci i mnogoÅ›ci;llCiaÅ‚a sÄ… zjawiskami substancji;llSubstancje dziaÅ‚ajÄ… celowo, gdyż pożądajÄ…;llSubstancje sÄ… hierarchiczne (doskonaÅ‚ość); tworzÄ… harmonijny zespół;lFilozofia oÅ›wieceniaNajgÅ‚Ä™bsze filozoficzne hasÅ‚o OÅ›wiecenia sformuÅ‚owaÅ‚ zapewne Kant: „Miej odwagÄ™ posÅ‚ugiwać siÄ™ swoim rozumem”.CzÅ‚owiek pozostaje dotÄ…d w stanie niepeÅ‚noletnioÅ›ci, wynikajÄ…cym z braku wiary, że mógÅ‚by kierować siÄ™ wÅ‚asnym rozumem, a nie zdawać siÄ™ wyÅ‚Ä…cznie na kierownictwo innych autorytetów.Nadchodzi czas, w którym czÅ‚owiek, jeÅ›li starczy mu odwagi, może zdobyć siÄ™ na samodzielność.W takim ujÄ™ciu OÅ›wiecenie staje siÄ™ kategoriÄ… historiozoficznÄ…, czyli epoka współczesna pojmowana jest jako ta, w której proces autonomizacji rozumu dobiega koÅ„ca.KolebkÄ… OÅ›wiecenia byÅ‚a Wielka Brytania; najbardziej jednak zradykalizowaÅ‚o siÄ™ ono we Francji.Objęło inne kraje, odznaczajÄ…c siÄ™ w nich różnÄ… specyfikÄ….Model filozofii OÅ›wiecenia francuskiego:lFilozofia traktowana byÅ‚a jako nauka popularna; nie wyrażaÅ‚a siÄ™ w traktatach, czy systemach, lecz w esejach, pamfletach, listach filozofujÄ…cych.Uprawiani jÄ… nie tyle na uniwersytetach, co w salonach.llZamiast oryginalnoÅ›ci, akcentowaÅ‚o zaangażowanie w cele spoÅ‚eczne, polityczne itd.Filozofia stawaÅ‚a siÄ™ ideologiÄ…, miaÅ‚a sÅ‚użyć poprawie Å›wiata.llWspółczeÅ›nie dostrzega siÄ™ dużą różnorodność koncepcji filozofii OÅ›wiecenia; zaÅ› to, co Å‚Ä…czy je widzi siÄ™:llW patosie negatywnym - krytyka przesÄ…dów, zabobonów, despotyzmu, nierównoÅ›ci.llW poczuciu misji - ówczeÅ›ni filozofowie przypisywali sobie misjÄ™ oÅ›wiecenia ludzkich umysłów, prawo i obowiÄ…zek krytyki w imiÄ™ Rozumu, poczucie solidarnoÅ›ci.lWÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci filozofii OÅ›wiecenia:lraczej krytyka, niż konstrukcja,llraczej antropologia, niż kosmologia,llspecjalizacja, a nie uniwersalne problemy,llminimalizm poznawczy, tzn.ograniczanie siÄ™ z reguÅ‚y do badania zjawisk, a nie do istoty wszechrzeczy,llkoncentrowanie siÄ™ na kwestiach historii poznania i moralistyki,llÅ‚Ä…czenie siÄ™ empiryzmu z racjonalizmem (na ogół źródÅ‚em wiedzy byÅ‚o doÅ›wiadczenie, ale rozum byÅ‚ kryterium wiedzy),llskÅ‚onność ku koncepcji postÄ™pu, odnoszona do ludzkiego rozumu i innych sfer,lPodstawÄ… konstrukcji OÅ›wiecenia byÅ‚o zaÅ‚ożenie koherencji Rozumu i Natury - to co naturalne jest rozumne.SÄ… to najważniejsze kategorie ; inne kategorie ujmowane byÅ‚y w horyzoncie Rozumu i Natury.Wydaje siÄ™ jednak, że konstrukcja ta byÅ‚a wewnÄ™trznie sprzeczna, albo pÄ™kniÄ™ta:ljeÅ›li rozum byÅ‚by po prostu przedÅ‚użeniem i wytworem przyrody, to dynamika myÅ›li nie mogÅ‚aby siÄ™ wznosić ponad mechanikÄ™ popÄ™dów i instynktów walki o przetrwanie i należaÅ‚oby uznać irracjonalność myÅ›li.lljeÅ›li NaturÄ™ maiÅ‚y charakteryzować: rozumność, harmonia, doskonalenie siÄ™, opiekuÅ„czość, celowość itp.bogopodobne wartoÅ›ci, to natura przestawaÅ‚a byÅ› przyrodÄ…, a byÅ‚a tylko zmistyfikowanÄ… metamorfozÄ… bytu nadludzkiego [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • elanor-witch.opx.pl
  •