[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Podobnie jak w przypadku prawa etyka i mo- 53ralność bywa kształtowana przez kulturę organizacyjną jednostek gospodar-czych.Dzieje się tak przede wszystkim za pośrednictwem nowych interpretacjinorm i wartości etycznych i moralnych funkcjonujących w dotychczasowej kul-turze społeczeństwa.Pozostaniemy przy ogólnym wskazaniu powyższych zależ-ności.Będziemy przy tym mieli na uwadze, że zarządzanie zmianami kulturyz punktu widzenia dobra i zła moralnego wymaga nie tylko stwierdzenia tychzależności, ale przede określenia sposobu działania w nieustającym i wielo-aspektowym procesie zmian.Jednak to już domena szczegółowych dyscyplinzarządzania.Wykład VI: Moralne aspekty konfliktów wartościi postaw oraz konfliktów społecznych1.Pojęcie konfliktu2.Typy konfliktów3.Struktura konfliktów- przedmioty konfliktów- podmioty konfliktów- przebieg konfliktów- produktywizacja konfliktów4.Techniki i reguły rozładowywania konfliktów  aspekt socjologiczno-aksjo-logiczny1.Pojęcie konfliktuIstnieją w życiu społecznym narodu okresy, kiedy problemy teoretyczne stająsię zasadniczymi problemami praktycznymi.Współcześnie w Polsce należą donich zagadnienia konfliktów.Termin  konflikt jest wieloznaczny i bogaty tre-ściowo.Problematyka konfliktów należy do zagadnień wielodyscyplinarnych.Stanowi ona przedmiot zainteresowań socjologii, psychologii, ekonomii, polito-logii, etyki i teorii decyzji.M.Ossowska pisała: Mówiąc o konflikcie możemy mieć na myśli rzeczy różne.Gdy mają onemiejsce w psychice indywidualnej, przeżywać konflikt to tyle, co przeżywaćrozterkę (& ) Nie o te konflikty będzie nam tutaj chodzić, lecz o konfliktymiędzyosobnicze albo międzygrupowe (M.Ossowska, 1966, s.151).W ujęciu  Słownika pedagogicznego konflikt określa się jako: Równoczesne wystąpienie dwu sprzecznych dążeń między jednostkamilub zbiorowościami ludzi, (& ) którego przyczyną jest zagrożenie lub rze-czywiste zmniejszenie szans życiowych jednej strony przez drugą.Niekiedyprzyczyną może być różny stosunek obu stron do określonych wartości.Konflikt według M.Holstein-Beck to każda sytuacja, w której z
ródła tkwiącew człowieku lub jego otoczeniu rozbudzają w nim silne napięcia i motywują godo zachowań mających na celu usunięcie tego stanu rzeczy przez zmianę danejsytuacji, uniezależnienie się od niej lub przystosowanie się do niej (M.Holstein-Beck, 1983, s.212-213).J.Szczepański określa ten termin następująco: konflikt jest procesem społecznym, w którym jednostka lub grupa dąży doosiągnięcia własnych celów (zaspokojenia potrzeb, realizacji interesów) przezwyeliminowanie, zniszczenie lub podporządkowanie sobie innej jednostki lub 55grupy dążącej do celów podobnych lub identycznych (J.Szczepański, 1972,s.209).Powyższe określenia konfliktu wskazują na rozbieżność definicji.Takieokreślenia, jak: rozterka, wystąpienie sprzecznych dążeń, sytuacja, proces spo-łeczny, antagonizm, napięcie, niezgodność, dezorganizacja, współzawodnictwo,rywalizacja, walka, sprzeczność itp.występujące jako  genus definicyjny, wy-magają refleksji językowej, w celu uniknięcia relatywizacji i uświadomieniazłożoności problemu.Na użytek naszego wykładu przyjmujemy, że konfliktem jest sytuacja lubproces, w trakcie którego strony konfliktu (osobnicy lub grupy) aspirują do tychsamych niepodzielnych lub niewystarczających (w stosunku do oczekiwań) dóbr(wartości), które przypadając jednej stronie, nie mogą zostać pozyskane (w cało-ści lub zadawalającej proporcji) przez drugą stronę.Strony konfliktu mogąuświadamiać sobie, że pozostają w stanie konfliktu lub też o tym konflikcie niewiedzieć, a tym samym nie żywić do siebie wrogich uczuć i nie podejmowaćżadnych działań zmierzających do rozstrzygnięcia konfliktu na swoją korzyść.Konflikty przebiegają zawsze w szerszym kontekście społecznym.Możliwe sątakie konflikty, których podstawa nie istnieje obiektywnie, a jest tylko stanemświadomości stron konfliktu.Termin  dobro jest tu rozumiany szeroko i obej-muje nie tylko rzeczy czy pieniądze, ale również dobra niematerialne typu: ho-nor, godność, cześć, pozycja i stanowisko polityczne czy zawodowe.Tracąctakie dobra, ponosi się szkody materialne lub moralne (dla wyrównania tychostatnich sądy przyznają symboliczną rekompensatę finansową).Powyższeokreślenie konfliktu akcentuje jego strukturalne aspekty: strony konfliktu, pod-stawa konfliktu, relacje stron do siebie i do przedmiotu konfliktu.Problemy tepodejmuję w swoim artykule  Konflikt społeczny  struktura problemowa , tamteż omawiam przykłady i zagadnienie dwupoziomowości konfliktów (Wartośći świadomość & , s.231-250)10.2.Typy konfliktówProblemy związane z ujęciem moralnym konfliktów są zależne od poszcze-gólnych typów konfliktów.M.Ossowska wyróżnia dwa typy konfliktów:1.Wyodrębnione według kryterium przedmiotów konfliktów, tzn.wedługtego, co się z czym zderza.W tej grupie wyróżnia konflikty w zakresie:- wartości (wspólnych bądz
różnych),- interesów,- przekonań.2.Według stosunku zachodzącego między partnerami i formy ujawniania siętych stosunków:10Na wykładzie graf i ilustracja przykładem.56- w walce: niszczenie, szkodzenie, przepędzanie przeciwnika,- w grach: przeciwnicy współdziałają, chociaż ich interesy są rozbieżne przeciwnicy nie chcą się niszczyć, a tylko przechytrzyć,- w dyskusjach (teoretycznych i praktycznych): wyprowadzanie z błędu,zmiana kryteriów selekcji faktów, szukanie sposobów rozwiązania zagadnieńpraktycznych.J.Sztumski dzieli konflikty ze względu na następujące kryteria:1.Podmioty konfliktów:- jednostka  jednostka,- jednostka  zbiorowość,- zbiorowość  zbiorowość.2.Zasięg konfliktów: mikro-, makro-, megaskala.3.Sposób przejawiania się: jawne, ukryte, inspirowane, kierowane, sponta-niczne, żywiołowe4.Przedmiot konfliktów: ekonomiczne, polityczne, ideologiczne, kulturowe,wartości, norm, celów5.Czas trwania: krótkotrwałe, długotrwałe,6.Charakter sprzeczności tkwiących u podstaw danego konfliktu: we-wnętrzne  zewnętrzne, antagonistyczne  nieantagonistyczne, główne  po-boczne.J.Mucha wyróżnia trzy typy konfliktów:1.Konflikty zakorzenione na strukturalnych sprzecznościach  tkwiącychw układzie społecznym , a związanych z ograniczonym zakresem dostępu dodóbr społecznie pożądanych przez strony konfliktu;2.Konflikty jako różnego rodzaju walki i współzawodnictwo.W konfliktachtego typu chodzi o zdobycie czegoś, pokonanie przeciwnika, pozyskanie prze-ciwnika lub jego eliminację, bądz
też neutralizację lub zdominowanie;3.Konflikty, których podstawą jest wrogość pomiędzy stronami konfliktu.4.Konflikty ze względu na ich funkcje:- różnicujące  identyfikujące,- integracyjne  dezintegracyjne,- demaskatorskie  maskujące,- progresywne  regresywne,- pozytywne  negatywne.Bardziej szczegółową listę konfliktów przedstawiają M.Agryle i A.Furnham [ Pobierz całość w formacie PDF ]