[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Jednakże w przypadku, gdy dysponujÄ… oni wÅ‚asnymi lekarzami i poÅ‚ożnymi, zezwala siÄ™ żydom na ich leczenie i odbieranie porodów, gdyż spotkawszy siÄ™ z odmowÄ… żydowskiego lekarza czy poÅ‚ożnej, goje mogliby zamiast nich wezwać wÅ‚asnych.W rezultacie wiÄ™c żydowski lekarz czy poÅ‚ożna straciliby okazjÄ™ do zarobku, co jest przecież wielce niepożądane.Zalecenie to odnosi siÄ™ w równym stopniu do dni powszednich, jak i do szabatu, pod warunkiem, że nie dochodzi do profanacji Å›wiÄ™ta.Jednakże w tym drugim przypadku szabat może posÅ‚użyć jako wymówka, za pomocÄ… której, „można wprowadzić pogaÅ„skÄ… kobietÄ™ w bÅ‚Ä…d, przekonujÄ…c, iż udzielenie jej pomocy doprowadziÅ‚oby do naruszenia szabatu”.W odniesieniu do przypadków profanacji szabatu Hatam Sofer - podobnie jak inni mÄ™drcy - rozróżnia dwie kategorie prac, których w szabat wykonywać nie wolno.Pierwsza obejmuje prace zakazane przez TorÄ™, czyli tekst biblijny (interpretowany przez Talmud); prace te mogÄ… być wykonywane tylko w wyjÄ…tkowych okolicznoÅ›ciach, to znaczy wtedy, gdy niewykonanie ich spowodowaÅ‚oby realnÄ… groźbÄ™ wybuchu wrogoÅ›ci wobec żydów.DrugÄ… kategoriÄ™ stanowiÄ… trzy rodzaje prac zabronionych tylko przez mÄ™drców, którzy poszerzyli oryginalne prawo Tory; nastawienie do pogwaÅ‚cenia tych zakazów jest z reguÅ‚y Å‚agodniejsze.W innym responsie zmierzyÅ‚ siÄ™ Hatam Sofer(30) z kwestiÄ…, czy wolno żydowskiemu lekarzowi podróżować w czasie szabatu do chorego goja, w celu udzielenia mu pomocy, dorożkÄ….Po wyjaÅ›nieniu, iż podróżowanie w szabat dorożkÄ… konnÄ… nie pogwaÅ‚ca Tory, a jedynie zakaz „naÅ‚ożony przez mÄ™drców”, Sofer powoÅ‚uje siÄ™ na oÅ›wiadczenie Majmonidesa, wedle którego podczas szabatu nie należy pomagać kobiecie nieżydowskiej przy porodzie, nawet jeÅ›li nie pociÄ…ga to za sobÄ… profanacji szabatu.Dodaje też, iż zasada ta dotyczy nie tylko poÅ‚ożnych, lecz rozciÄ…ga siÄ™ na caÅ‚Ä… praktykÄ™ lekarskÄ….NastÄ™pnie jednak wyraża obawÄ™, czy zastosowanie zasady w praktyce nie wywoÅ‚a „niepożądanej wrogoÅ›ci wobec żydów”, ponieważ goje najpewniej „nie uznajÄ… wyjaÅ›nienia o koniecznoÅ›ci przestrzegania szabatu” i gotowi sÄ… pomyÅ›leć, że dla żydów „krew innowierców niewiele jest warta”.A co gorsza, nieżydowscy lekarze mogliby siÄ™ za to mÅ›cić na swych żydowskich pacjentach.Trzeba wiÄ™c znaleźć jakieÅ› lepsze uzasadnienie odmowy.Sofer doradza wiÄ™c, aby żydowski lekarz, który w czasie szabatu zostaÅ‚ wezwany do nieżydowskiego pacjenta gdzieÅ› poza miasto, wymówiÅ‚ siÄ™ od obowiÄ…zku pod pretekstem, iż musi pozostać w mieÅ›cie, by pilnować zdrowia wÅ‚asnych pacjentów; może wiÄ™c powiedzieć: „Nie wolno mi opuÅ›cić mego posterunku ze wzglÄ™du na niebezpieczeÅ„stwo grożące zdrowie tego czy innego pacjenta”.Przy takim racjonalnym uzasadnieniu odmowy nie trzeba obawiać siÄ™ wrogoÅ›ci ze strony gojów.Podobnym argumentem posÅ‚ugujÄ… siÄ™ przecież lekarze, usprawiedliwiajÄ…c na przykÅ‚ad swoje spóźnienie do pacjenta: „Najpierw musiaÅ‚em udzielić pomocy innemu pacjentowi”.Tylko jeÅ›li „w żaden sposób nie da siÄ™ uzasadnić odmowy”, lekarz może skorzystać z dorożki konnej, aby dostać siÄ™ w szabat do nieżydowskiego pacjenta.W caÅ‚ej tej dyskusji nie chodzi wcale o dobro pacjenta czy jego wyleczenie, lecz o to, jakÄ… wymówkÄ… należy wobec niego siÄ™ posÅ‚użyć.ZakÅ‚ada siÄ™ przy tym, że sÅ‚uszniejszÄ… rzeczÄ… jest wprowadzenie goja w bÅ‚Ä…d niż leczenie go, o ile tylko nie wywoÅ‚a to wrogoÅ›ci z jego strony (31).W dzisiejszych czasach, rzecz jasna, żydowscy lekarze nie sÄ… już na ogół tak religijni, wiÄ™c pewnie nie wiedzÄ… nawet o tych wszystkich zakazach.Co wiÄ™cej, nawet lekarze wierzÄ…cy wolÄ… raczej być w zgodzie z przysiÄ™gÄ… Hipokratesa, niż stosować siÄ™ do wskazaÅ„ fanatycznych rabinów.(32).Jednakże trudno powiedzieć, że zalecenia te nie majÄ… na lekarzy żadnego wpÅ‚ywu; przecież wielu z nich, choć siÄ™ do nich nie stosuje, mimo wszystko otwarcie przeciwko nim nie protestuje.CaÅ‚a ta kwestia wciąż pozostaje aktualna.UwspółczeÅ›niona wykÅ‚adnia doktryny halachy przedstawiona zostaÅ‚a w wydanej niedawno po angielsku, zwiÄ™zÅ‚ej i autorytatywnej pracy zatytuÅ‚owanej „Jewish Medical Law” (Å»ydowskie Prawo Medyczne)(33).Książka ta, firmowana przez prestiżowÄ… fundacjÄ™ izraelskÄ… Mosad Harav Kook, opiera siÄ™ na responsie rabina Eli'ezera Jehuda Waldenberga, przewodniczÄ…cego rabinackiego sÄ…du rejonowego z Jerozolimy.Kilka jej ustÄ™pów zasÅ‚uguje na specjalnÄ… uwagÄ™.Po pierwsze, „zakazuje siÄ™ naruszania szabatu.w celu ratowania Karaitów”.(34).Mówi siÄ™ o tym wprost, kategorycznie i bez obwarowywania jakimikolwiek zastrzeżeniami
[ Pobierz całość w formacie PDF ]