[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.- Do diabÅ‚a, jaki tam ze mnie mÅ‚ody czÅ‚owiek ? Uważa pan, że życia nie znam,Å›wiata nie widziaÅ‚em?-.Co do reszty, to powiem panu tak: zgoda, miaÅ‚ pan trudne życie, ale przynajmniejnie musiaÅ‚ pan kÅ‚amać! Nie musiaÅ‚ siÄ™ pan pÅ‚aszczyć! To bardzo wiele.Pana aresztowano - anas zapÄ™dzano na zebrania, żeby szczuć na takich jak pan! Pana skazano - a my musieliÅ›myna stojÄ…co oklaskiwać wyroki.Nie, żebyż to tylko oklaskiwać - musieliÅ›my żądać, żądaćrozstrzelania! PamiÄ™ta pan, jak pisano w gazetach? Na wieść o tych bezprzykÅ‚adnychpodÅ‚ych knowaniach caÅ‚y naród jak jeden mąż. Czy pan wie, jaka jest cena tego jak jedenmąż ? Ludzie sÄ… przecież różni, zupeÅ‚nie różni i nagle - jak jeden mąż ! Klaskać, klaskać,rÄ…czki wyżej, jeszcze wyżej, żeby wszyscy widzieli, zwÅ‚aszcza prezydium! Kto nie chce żyć?Każdy chce! Kto byÅ‚ przeciw? Kto zaprotestowaÅ‚? Gdzie sÄ… teraz ci ludzie? JeÅ›li ktoÅ›wstrzymuje siÄ™ od gÅ‚osu - nie, nie jest przeciw, skÄ…dże! wstrzymuje siÄ™ od gÅ‚osu podczasgÅ‚osowania nad wnioskiem o rozstrzelanie czÅ‚onków Prompartü: Niech siÄ™ wytÅ‚umaczy! -krzyczÄ… w sali.- Niech siÄ™ wytÅ‚umaczy! Wstaje, w gardle mu zasycha: Od rewolucjiupÅ‚ynęło już dwanaÅ›cie lat, uważam, że można znalezć inne sposoby ukrócenia. A Å‚ajdak!Agent! Poplecznik! NastÄ™pnego dnia - notateczka do GPU! I - na caÅ‚e życie!SzuÅ‚ubin wykonaÅ‚ ten straszny spiralny ruch szyjÄ… i okrężny - gÅ‚owÄ….Wychylony do przodu i do tyÅ‚u wyglÄ…daÅ‚ jak wielki niespokojny ptak na drążku.KostogÅ‚otow staraÅ‚ siÄ™ być obiektywny:- Aleksieju Filippyczu, to loteria: wszystko zależy od losu, jaki siÄ™ wyciÄ…gnie.Wy nanaszym miejscu też bylibyÅ›cie mÄ™czennikami, my na waszym - takimi samymikonformistami.Ludziom takim jak pan byÅ‚o ciężko, bo - rozumieli.PrÄ™dko zrozumieli.Ale ci,którzy w to naprawdÄ™ wierzyli, spali spokojnie.Mieli krew na rÄ™kach, lecz nie czuli siÄ™ winni,bo - nie rozumieli.SzuÅ‚ubin posÅ‚aÅ‚ mu miażdżące spojrzenie.- A kto w to wierzyÅ‚?!- Na przykÅ‚ad ja.Przed wojnÄ… z FinlandiÄ….- Ilu wierzyÅ‚o? Ilu nie rozumiaÅ‚o? Pan byÅ‚ smarkaczem, miaÅ‚ pan prawo nie rozumieć.A inni? Co - caÅ‚y naród raptem zgÅ‚upiaÅ‚? Nie wierzÄ™! Dawniej, jak dziedzic przemawiaÅ‚ zganku, to chÅ‚opi tylko uÅ›miechali siÄ™ pod wÄ…sem - gadaj sobie zdrów! Po cichu, bo dziedzicpatrzy.A pokÅ‚onić siÄ™ - a jakże, wszyscy jak jeden mąż! Czy z tego wynika, że wierzylidziedzicowi? Kim musi być czÅ‚owiek, żeby w to wierzyć? - SzuÅ‚ubin wpadaÅ‚ w coraz wiÄ™kszerozdrażnienie.NależaÅ‚ do tego typu ludzi, których twarze pod wpÅ‚ywem silnej emocjizmieniajÄ… siÄ™ nie do poznania.- Wszyscy profesorowie, wszyscy inżynierowie stali siÄ™ nagleszkodnikami i sabotażystami - a czÅ‚owiek wierzy? Najlepsi dowódcy okazujÄ… siÄ™ szpiegamijapoÅ„sko-niemieckimi - a on wierzy? Stara leninowska gwardia to krwawi zdrajcy, a onwierzy? Wszyscy jego przyjaciele i znajomi to wrogowie ludu on wierzy? Kim wiÄ™c, zaprzeproszeniem, jest taki czÅ‚owiek durniem? CaÅ‚y naród skÅ‚ada siÄ™ z samych durniów? Panwybaczy, ale co to, to nie! Naród jest mÄ…dry - chce żyć.Duże narody kierujÄ… siÄ™ zasadÄ…:wszystko przetrwać - i ocaleć.A gdy historia stanie nad grobem każdego z nas i spyta: kimbyÅ‚ ten czÅ‚owiek? - bÄ™dziemy mieć do wyboru jednÄ… z trzech puszkinowskich możliwoÅ›ci:W nasz wiek nikczemny cnota ginie:CzÅ‚owiek żywiołów jest jedynieTyranem, zdrajcÄ… albo wiÄ™zniem!Olega przeszyÅ‚ dreszcz.Nie znaÅ‚ tych strof, ale byÅ‚a w nich prawda, która zapieraÅ‚adech w piersi.A SzuÅ‚ubin pogroziÅ‚ mu palcem:- Widzi pan? Durniów nie wymieniÅ‚, choć wiedziaÅ‚, że też siÄ™ trafiajÄ….Nie, nie pozostawiono nam czwartej możliwoÅ›ci.W wiÄ™zieniu nie siedziaÅ‚em, tyranemnie byÅ‚em, wiÄ™c.RozkaszlaÅ‚ siÄ™, balansujÄ…c do przodu i do tyÅ‚u.- I takie życie uważa pan za lżejsze od swojego, tak? CiÄ…gle w strachu, ale teraz mamdość.KostogÅ‚otow - też zgiÄ™ty, też chwiejÄ…c siÄ™ w przód i w tyÅ‚ - siedziaÅ‚ na Å‚aweczce jaknastroszone ptaszysko.Na ziemi ukoÅ›nie czerniaÅ‚y ich cienie z podwiniÄ™tymi nogami.- Nie, Aleksieju Filippyczu, zbyt surowo pan osÄ…dza
[ Pobierz całość w formacie PDF ]