j%C4%99zyk+polski+ +matura+ustna

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.ll1765 - kolejny krok w historii oświaty - założenie Szkoły Rycerskiej (Korpusu Kadetów).Z tej szkoły wychodzili późniejsi reformatorzy kraju, bojownicy o wolność, spiskowcy i powstańcy.Oddzielono tu zupełnie szkołę od religii, sprawy ojczyzny i patriotyzmu były pierwszym wpajanym ideałem.ll1773 - powstanie Komisji Edukacji Narodowej - było to dzieło wielkie w idei reformy szkoły, KEN była oficjalnym urzędem państwowym, na kształt ministerstwa oświaty.Prowadziła reformę regularną i planową, oddzieliła sprawy wyznania od nauki, program oparła o ideały oświecenia, a nawet tworzyła szkoły ludowe i elementarne, inaczej mówiąc powszechne, nie tylko dla dzieci szlacheckich.ll1779 - zorganizowano w ramach działalności KEN Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych, które za cel miało opracowanie odpowiednich podręczników dla szkół.l36.”I śmiech niekiedy może być nauką.” słowa Ignacego Krasickiego jako dewiza jego twórczości.37.”Powrót posła” Juliana Ursyna Niemcewicza - pierwsza polska komedia polityczna i obyczajowa.To komedia polityczna i obyczajowa powstała na zamówienie obozu reform i miała spełniać funkcje agitacyjne.Jej zadaniem było ukazywanie niezbędności i słuszności postulowanych zmian ustrojowych.Niemcewicz był posłem inflandzkim na Sejm Czteroletni, należał do stronnictwa patriotycznego, popierał dążenia obozu reform, czynnie zwalczał z trybuny sejmowej poglądy konserwatystów.W swojej komedii pragnął ośmieszyć zacofaną szlachtę, zaagitować na rzecz reform, przekonać, że interes osobisty zawsze powinien ustępować dobru Rzeczypospolitej.Jest to również komedia obyczajowa, bo autor ośmiesza obyczaje panujące w XIII w wśród szlachty.Poddaje krytyce bezmyślne naśladowanie cudzoziemszczyzny i wszelkie zachowania pokrewne.„Powrót posła”- jest typowy dla Oświecenia (komedia polityczna, charakter dydaktyczny).Postacie w utworze są jednostkowe, lecz zbiorowe.Działaczy stronnictwa patriotycznego reprezentuje w utworze: Podkomorzy i jego syn Walery, zaś obrońców starego porządku - starosta Gadulski, jego żona i Szarmancki.Gadulski chwali się swoim nieuctwem.Sądzi, że stary porządek ze „złota wolnością szlachecka”, z liberum veto jest najlepszy.Wspomina czasy (saskie), kiedy to „człek jadł, pił, nic nie robił i suto w kieszeni” i „wszyscy byli kontenci, robiono, co chciano”.Ostro atakuje „nowomodne głowy”.Według starosty Polska nie powinna zawierać sojuszy z najbliższymi sąsiadami, tylko siedzieć cicho.Tyranizuje córkę i służbę.Żona Starosty to typowa „żona modna”.Jest sfrancuziałą kosmopolitką, która gardzi wszystkim, co polskie.Nie bardzo umie pisać w ojczystym języku.Marnotrawi majątek na kwiaty, kaskady, zbyteczne przyjemności by „wśród wód mruczenia słodko przychodziły wspomnienia”.Szarmancki (kandydat na męża córki Starosty) to również kosmopolita ( zwolennik wszystkiego, co obce), który odwiedzając kraje europejskie poznaje ceny ubrań, koni.Jest typowym łowcą posagów.Praca dla Polski jest nudna, więc ani myśli marnować sobie życia.Podkomorzy to nie tylko wzorowy i mądry ojciec, ale także dobry i ludzki opiekun poddanych, dla których „był raczej ojcem aniżeli panem”.Nadaje chłopom wolność.38.Franciszek Karpiński jako przedstawiciel polskiego sentymentalizmu.Franciszek Karpiński zyskał miano „poety serca” - w literaturze funkcjonuje jako czołowy twórca liryki sentymentalnej.Teoretycznie założenie nurtu wyłożył w rozprawie„O wymowie w prozie albo w wierszu”.Zajmował się również przekładami, jest autorem pieśni„Kiedy ranne wstają zorze”,„Wszystkie nasze dzienne sprawy”oraz kolędy„Bóg się rodzi”Sławę zyskał swymi sielankami, utworami lirycznymi, których treścią były czułe, sercowe perypetie zakochanych pasterek i pasterzy.Karpiński widzi człowieka i wszystkie jego sprawy zawsze na tle natury.W jego utworach natura to przede wszystkim najbliższe wiejskie otoczenie człowieka: łąki, drzewa, strumienie, krzewy, kwiaty i ptaki.Człowiek pracujący na roli jest bliżej natury, jest więc bardziej wrażliwy na jej działanie.Również z sentymentalizmu wywodzą się rodzaje przeżyć, jakie są udziałem bohaterów jego sielanek i utworów lirycznych.Są to uczucia stałe, łagodne , pełne mlancholii i smutku.Smutek objawia się łzami - płacz traktowany jest w jego poezji jako przejaw czułego serca.Wiersz „Do Justyny.Tęskność na wiosną”.Adresatką jest Marianna, pierwsza miłość poety, uboga szlachcianka, do której Karpiński wzdychał ale się nie ożenił z nią.Wiersz wyraża potrzebę miłości, tęsknotę za „sercem czułym” ukazuje związek człowieka z przyrodą i udowadnia, że źródłem natchnienia poety może być wszystko co go otacza.Sielanka „Laura i Filon” jest sielanką pasterską (bohaterowie są pasterzami, rzecz rozgrywa się w otoczeniu natury).Randka pod jaworem zostaje zakłócona przez niebaczny żart Filona, który chciał wypróbować ukochaną.Oczywiście wszystko kończy się szczęśliwie.Trafna jest analiza stanów uczuciowych i obserwacja zmienności nastrojów zakochanej pary.39 [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

Podobne