[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Nazywa się je też eksperymentami klinicznymi.Nie rozdrabniając już dalej wymienionych grup, zajmiemy się w tym paragrafie testami do badania zdolności, które, ze względu na to, że umożliwiają pomiar stopnia zdolności, zalicza się do metod psychometrycznych.Sama idea testu pochodzi od angielskiego uczonego F.Galtona, który90w pracy pt.Badania nad zdolnościami człowieka (1883) pokazał możliwości eksperymentalnego pomiaru różnic indywidualnych w zakresie takich właściwości, jak szybkość reakcji, sprawności motoryczne, pewne cechy umysłowe itp.Szybki rozwój metod psychometrycznych datuje się jednak właściwie dopiero od pierwszej skali inteligencji, skonstruowanej przez Bineta i Simona (1905).Psychometryczne testy zdolności opierają się na założeniu, że jeśli różnym osobom stawiać takie same zadania eksperymentalne, to różnice w wykonaniu zadania będą zależeć od stopnia ich zdolności do rozwiązywania takich właśnie zadań.Jest to więc rozumowanie według formuły:R=f(Z,0),tzn.rezultat (reakcja) jest funkcją zadania (Z) i cech osobowości (O).Ponieważ zadanie jest dla wszystkich osób takie samo, różnice indywidualne RI Rg.-.Rn muszą zależeć od O.Łatwo zauważyć, że badając osobowość postępujemy w sposób odwrotny niż wtedy, gdy chcemy ustalić jakieś prawo ogólne, np.zbadać, jak wpływają silne hałasy w otoczeniu (dy-straktory) na pracę umysłową.Badania takie przeprowadza się zwykle na dwóch grupach osób, możliwie wyrównanych pod względem inteligencji.Obie grupy rozwiązują jednakowy szereg zadań, ale jedną poddajemy silnym hałasom odwracającym uwagę, a drugą nie (por.np.eksperyment Hoveya, cyt.Woodworth R.S., Schlosberg H., 1963, I, s.134).Dla stwierdzenia wpływu dystraktorów należy porównać przeciętne wyniki obu grup i stwierdzić, czy różnią się one w sposób statystycznie istotny, tzn.czy różnice nie są kwestią przypadku.Jeżeli różnica okaże się dostatecznie duża, można stwierdzić, że dystraktor słuchowy pogarsza pracę umysłową, i myśleć o dalszych badaniach, mających na celu ustalenie stopnia pogorszenia w zależności od różnej siły dystraktorów słuchowych, ich jakości (np.hałasy niezróżnicowane, muzyka itp.), trudności zadania itd.Badania takie mogą jednak wykazać tylko, że w grupie poddanej wpływowi dystraktora działa pewna tendencja centralna w kierunku pogorszenia wyników pracy umysłowej, jednakże konkretne rezultaty poszczególnych osób będą stale, jedne mniej, a inne więcej, odchylać się od przeciętnej, wykazując indywidualne różnice w zakresie tej tendencji.W badaniach mających wykryć prawo ogólne abstrahujemy od różnic indywidualnych, traktując wszystkie osoby grupy eksperymentalnej tak, jakby miały taki sam wynik, mianowicie równy przeciętnej, natomiast w badaniach nad osobowością właśnie różnice indywidualne stają się podstawą naszych wniosków.Na przykład, przedstawione badanie można wyzyskać jako test służący do badania indywidualnej odporności na dystraktory słuchowe.Oprócz standaryzacji samych zadań psychometrycznych, test zdolności musi odznaczać się jeszcze trzema właściwościami: l) musi byczru2E=-- malizowany, tj, posiadać skalę ocen (norm) przygotowaną~na podstawie91badań wstępnych, 2) musi mieć obliczony stopień stałości wyników (rzetelności) oraz 3) musi być diagnostyczny dla określonych sprawności życiowych, tzn.mieć określony współczynnik trafności.Skala ocen jest konieczna dla stwierdzenia, czy stopień zdolności, jaki wykazał badany w teście, jest wysoki czy niski.Uzyskany rezultat jeszcze nic na ten te--3d -2ó -16 O */ó +<?ó +30Rys.8.Położenie dwóch rezultatów A i B w stosunku do skali odniesieniamat nie mówi [ Pobierz całość w formacie PDF ]