[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Naziści nie zyskali większości dziękiurnom wyborczym  nigdy im się to nie udało  ale dlatego, \
e stali sięniezbędni we wszelkich niesocjalistycznych koalicjach, które pragnęłyraczej rządzić z poparciem większości ni\
za pomocą prezydenckich de-kretów, jak działo się od upadku ostatniego normalnego rządu w marcu1930 roku (tę kwestię zbadamy dokładniej w następnym rozdziale).Faszyzm jednak jeszcze nie znajdował się w Niemczech u władzy.W listopadzie 1932 roku wynik wyborczy okazał się dla nazistów słab-szy.Partia nazistowska straciła najwa\
niejszą ze swoich zalet: rozmach.Pieniądze zaczęły odpływać.Hitler, stawiając wszystko na jedną kartęw sprawie nominacji na kanclerza, odrzucał wszelkie oferty przyjęciafunkcji wicekanclerza w koalicyjnym rządzie.Kiedy szansę na pracęi posadę zdawały się maleć, szeregowi naziści stawali się bardziejkrnąbrni.Gregor Strasser, szef partii i lider antykapitalistycznego skrzy-dła ruchu, został wydalony za niezale\
ne negocjacje z nowym kancle-rzem, generałem Kurtem von Schleicherem.Ruch mógł skończyć jakoprzypis do historii, gdyby nie został uratowany na początku 1933 ro-ku przez konserwatywnych polityków, którzy pragnęli podkraść jegozaplecze społeczne i u\
yć jego mięśni dla własnych celów.Specyficz-na droga, którą faszyści doszli do władzy zarówno we Włoszech, jaki w Niemczech, jest tematem następnego rozdziału.Ale najpierw mu-simy zbadać trzeci przypadek, niepowodzenie faszyzmu we Francji.Nieskuteczny faszyzm: Francja, 1924-1940Po pierwszej wojnie światowej na wirus faszyzmu nie były odpornenawet narody zwycięskie.Poza Włochami i Niemcami faszyzmy po-trafiły być głośne i sprawiały kłopoty, nie zbli\
yły się jednak do władzy.86Zapuszczanie korzeni w systemie politycznymNie oznacza to, \
e powinniśmy zignorować te przypadki.Faszyzmy,które nie odniosły sukcesu, mogą nam powiedzieć tyle samo o tym, cobyło niezbędne, \
eby się zakorzenić, jak te, którym się powiodło.Francja jest idealnym przykładem.Choć w opinii wielu Francja jestokreślona przez obalenie Bastylii, prawa człowieka i Marsyliankę, licz-ni francuscy królowie czy autorytarni nacjonaliści nie byli przekona-ni, \
e republika parlamentarna jest odpowiednia dla la grandę nation(wielkiego narodu).Kiedy republika między dwoma wojnami z
le sobieradziła, gnębił ją potrójny kryzys: groz
ba rewolucji, załamanie gospo-darcze i zagro\
enie ze strony Niemiec, niezadowolenie przekształciłosię w nie skrywaną niechęć.Rozwój skrajnej prawicy w międzywojennej Francji był reakcją nawyborczy sukces lewicy.Kiedy centrolewicowa koalicja, Cartel desGauches (Cartel Lewicy), wygrała wybory w 1924 roku, Georges Va-lois, z którym spotkaliśmy się w rozdziale drugim jako z zało\
ycielemw 1911 Cercle Proudhon dla nacjonalistycznych robotników43, zało\
yłruch Faisceau, którego nazwę i sposób działania zapo\
yczył wprostod Mussoliniego.Pierre Taittinger, magnat produkujący szampana,stworzył bardziej tradycyjnie nacjonalistyczny ruch Jeunesses Patrio-tes, a nowa Federation Nationale Catholiąue przybrała zawzięcie an-tyrepublikański ton pod przywództwem generała Noela Currieresa deCastelnau.W latach trzydziestych, kiedy Wielki Kryzys dawał się we znaki,nazistowskie Niemcy likwidowały zabezpieczenia ustanowione trak-tatem pokojowym po pierwszej wojnie, a centrolewicowa większość(odnowiona w 1932 roku) Trzeciej Republiki została zdyskredytowanaz powodu politycznej korupcji, rozkwitła nowa grupa radykalnie pra-wicowych  lig" (odrzucały one słowo  partia").W masowych demon-stracjach ulicznych 6 lutego 1934 roku przed Izbą Reprezentantów,podczas których zabito szesnaście osób, udowodniły, \
e są dostateczniesilne, aby obalić francuski rząd, ale nie dość silne, aby w jego miejscepowołać następny.W okresie intensywnej polaryzacji, który teraz nastąpił, to właśnielewica otrzymała więcej głosów.Front Ludowy stanowiący koalicję so-cjalistów, radykałów i komunistów wygrał wybory w maju 1936 roku,Zapuszczanie korzeni w systemie politycznym________________________________87a premier Leon Blum w czerwcu zakazał działalności paramilitarnymligom, co nie udało się cztery lata wcześniej niemieckiemu kanclerzowiHeinrichowi Briiningowi.Zwycięstwo Frontu Ludowego było jednak ograniczone, a obec-ność śyda, popieranego przez komunistów, na stanowisku premierawywołała paroksyzm oburzenia skrajnej prawicy.Jej prawdziwa siław latach trzydziestych była tematem szczególnie intensywnej deba-ty44 [ Pobierz całość w formacie PDF ]