[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Nie był popularny, nie otaczało gociepło.W jakiś sposób musiał to odczuwać.I oto nadarza się okazja, aby ogłaszając reformę rolną bodaj pozyskać wieś,zjednać dla siebie chłopów rozdając im ziemię.Czyją ziemię? Majątki ziemskiema szach, feudałowie i duchowieństwo.Jeżeli feudałowie i duchowieństwo utracąziemię, ich władza w terenie osłabnie.Na wsi umocni się państwo, a tym samymumocni się szach.To proste.Ale nic nie jest proste w tym, co robi szach.Działaniaszacha cechuje pokrętność i połowiczność.Okazuje się, że feudałowie mają oddaćziemię, ale dotyczy to tylko części feudałów i części ich ziem (a wszystko zasowitym wykupem).%7łe ziemię otrzymują chłopi, ale tylko część chłopów i totych, którzy już ją mają (a większość nie posiada żadnej roli).Szach zaczyna od własnego przykładu i ogłasza, że odstępuje swoje mająt-ki.Jez
dzi i rozdaje chłopom akty własności.Widzimy go na zdjęciach, jak stoi,dobroczyńca, z naręczem rulonów papieru (są to owe akty własności), a chłopiklęczą i całują go w buty.Rychło jednak wybucha skandal!Otóż jego ojciec, wykorzystując posiadaną władzę, przywłaszczył sobie wielemajątków feudalnych i kościelnych.Po odejściu ojca parlament uchwalił, że zie-mie te, które Reza Khan posiadł nielegalnie, muszą być zwrócone właścicielom.I teraz jego syn oddaje jako własne te ziemie, które mają przecież prawowitychposiadaczy, i na domiar bierze za wszystko duże pieniądze, ogłaszając się jedno-cześnie wielkim reformatorem.Gdyby tylko to! Ale szach, orędownik postępu, zabiera ziemię meczetom.Jestprzecież reforma, wszyscy muszą ponosić ofiary, aby poprawić dolę chłopa.Po-bożni muzułmanie, zgodnie z nakazem Koranu, od lat zapisują meczetom częśćswoich posiadłości.Majątki, które należą do meczetów, są wielkie i dobrze, żeszach pomyślał, aby oskubać mułłów i polepszyć los wiejskiej biedoty.Niestety,rychło porusza opinię nowy skandal.Okazuje się, że te ziemie, obcięte kościołowipod wzniosłymi hasłami reformy, monarcha rozdał swoim najbliższym  genera-łom, pułkownikom, dworskiej kamaryli.Kiedy wiadomość o tym przedostała siędo ludzi, wywołała taki gniew, że wystarczyło dać sygnał, aby wybuchła kolejnarewolucja.Z notatek (5)Każdy pretekst, mówi, był dobry, żeby wystąpić przeciw szachowi.Ludziechcieli pozbyć się szacha, próbowali swoich sił, jeżeli zdarzyła się okazja.Przej-rzeli jego grę i powstało wielkie oburzenie.Rozumieli, że chce się umocnić, a tymsamym utrwalić dyktaturę, i nie mogli do tego dopuścić.Rozumieli, że Biała Re-wolucja jest im narzucona z góry, że ma cel ściśle polityczny, korzystny dla sza-cha i dla nikogo więcej.Teraz wszyscy zaczęli spoglądać w stronę Qom.Tak byłow naszej historii, że ilekroć powstawało niezadowolenie i kryzys, ludzie zaczynalinasłuchiwać, co powie Qom.Stąd zawsze wychodził pierwszy sygnał.A Qom już grzmiało.Bo jeszcze dołączyła się inna sprawa.W tym czasie szach przyznał wszystkimwojskowym amerykańskim i ich rodzinom prawo nietykalności dyplomatycznej.W naszej armii było już wówczas wielu amerykańskich ekspertów.I mułłowiepodnieśli głos, że ta nietykalność jest przeciwna zasadzie suwerenności.Wtedy topo raz pierwszy Iran usłyszał ajatollacha Chomeiniego.Wcześniej nie był nikomuznany, to znaczy nikomu poza ludz
mi z Qom.Miał już wówczas ponad sześćdzie-siąt lat i biorąc pod uwagę różnicę wieku, mógł być ojcem szacha.Póz
niej częstozwracał się do niego mówiąc  synu, ale oczywiście z ironicznym i gniewnymakcentem.Chomeini wystąpił przeciw szachowi używając słów najbardziej bez-względnych.Ludzie, wołał, nie wierzcie mu, to nie jest wasz człowiek! On niemyśli o was, tylko o sobie i o tych, którzy wydają mu rozkazy.On sprzedaje naszkraj, sprzedaje nas wszystkich! Szach musi odejść!Policja aresztuje Chomeiniego.W Qom zaczynają się manifestacje.Ludziedomagają się jego uwolnienia.Następnie ruszają inne miasta  Teheran, Tebriz,Meszched, Isfahan.Wówczas szach wyprowadza na ulicę wojsko i zaczyna sięrzez
(wstaje, wyciąga przed siebie ręce i ściska dłonie, jakby trzymał rękojeśćcekaemu.Mruży prawe oko i wydaje głos naśladujący łoskot tej broni).To byłczerwiec 1963, mówi.Powstanie trwało pięć miesięcy.Przewodzili mu demokraciz partii Mossadegha i duchowni.Kilkanaście tysięcy zabitych i rannych.Potemprzez kilka lat cisza cmentarna, ale nigdy cisza zupełna, bo zawsze były jakieśbunty i walki.Chomeini zostaje wyrzucony z kraju i osiada w Iraku, w Nadżaf,w największym mieście szyitów, tam gdzie jest grób Kalifa Ali.44Teraz zastanawiam się, co właściwie stworzyło Chomeiniego? Przecież w tymczasie było wielu ważniejszych i bardziej znanych ajatollachów, a także wybit-nych polityków przeciwnych szachowi [ Pobierz całość w formacie PDF ]