[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.5.        Ofiar, darów miłosierdzia, czynów z wewnętrznego płynących wysiłku, nie należy nigdy zaniedbywać, bowiem te serca ludzi myślących zawsze oczyszczają.6.        Lecz i te czynności bezinteresowne być muszą, pełnić je należy na żadną nie licząc nagrodę, jest to Moje niewzruszone przekonanie, o Parto.7.        Porzucanie zalecanych czynności nigdy nie jest słuszne, ze spaczonego wynika myślenia, z ciemnoty się rodzi.8.        A kto usuwa się od czynu tyko dlatego iż jest uciążliwy, lub z obawy fizycznego cierpienia, ten zaprawdę interesowne, namiętne pełni wyrzeczenie, które żadnej nie stanowi zasługi.9.        Lecz ten, kto obowiązek wykonywa prosto, "bo spełniony być musi", odrzucając wszelkie upodobania i nadzieje nagrody, tego wyrzeczenie bezinteresowne jest i pełne harmonii, Ardżuno.10.     Człowiek, który się tak wyrzeka, bez wahań, z myślą spokojną a sercem czystym - ten nie uchyla się od czynów przykrych, nie przywiązuje do przyjemnych.11.     Zaprawdę nikt z istot wcielonych nie może całkowicie działania zaniechać; ten się wyrzeka prawdziwie, kto żadnych owoców swych czynów nie pragnie.12.     Człowiek samolubny i interesowny, pracy swej zbiera trojaki plon: przyjemny, przykry oraz radosny z przykrym pospołu; lecz ten, który się wyrzekł - od wszelkich plonów jest wolny.13.     Usłysz teraz ode Mnie, o mocno-orężny, o pięciu czynnikach, które są - wedle filozofii Sankhji - wszelkiego działania przyczyną.14.     Są to: działacz, ciało, różne jego organa, rozliczne rodzaje energii, oraz Duchy kierownicze jako czynnik piąty.15.     Te pięć czynników to sprawcy każdego czynu, czy będzie on dobry czy zły, myślą, mową, czy działaniem spełniany.16.     Jako że tak jest, ten który - dzięki nikłemu rozpoznawaniu - siebie samego uważa za jedynego czynów swych sprawcę, zaiste spaczony ma sąd i nie widzi jasno.17.     Lecz człowiek od samości swej całkowicie wolny, dalekowidzący i o czystym sądzie, nawet śmierć tych ludzi powodując nie będzie zabójcą , ani czynów swoich niewolnikiem.18.     Poznanie, przedmiot poznawany, oraz poznający - oto trojaki działania impuls; narzędzie czynu, czyn i jego sprawca - oto trzy nieodzowne działania składniki.19.     Wiedza, czyn i działacz również trojakiego bywają rodzaju, zależnie od przewagi w nich jednej z trzech Gun Przyrody; posłuchaj o nich, o Parto.20.     Wiedza, która widzi jedyną, niezmienną Istność we wszystkich istotach, Jedność w wielości, Niepodzielne w podzielnym, wiedz, o Ardżuno, iż w harmonii ma swoje źródło.21.     Wiedza, która uważa życie poszczególnych istot za odrębne i w każdej z nich inne, niezdolna dojrzeć zasadniczej jedności wśród wielorakości, z rozproszenia i Radżasu płynie.22.     A ta, która każdego oddzielnego trzyma się zjawiska, jakby całość przedstawiało, niezdolna ogarnąć szerzej, ni uchwycić treści i przyczyny, z ciemnoty pochodzi.23.     Czynność z naszym obowiązkiem zgodna, bezosobista od pragnienia nagrody wolna, bez niechęci bez niechęci jak i namiętnego chwytu, jest pełna harmonii.24.     Zaś czyn samolubny, z chęci zaspokojenie swych pragnień podjęty, lub też z niewspółmiernym wykonywany wysiłkiem, z namiętności płynie.25.     A czyny na błędnych założeniach oparte, w ułudzie poczęte, nie bacząc na możliwości jak i na swą zdolność oraz konsekwencje - możliwą szkodę lub krzywdę dla innych - z ciemnoty i zaślepienia pochodzą.26.     Człowiek wolny od przywiązań, bezinteresowny, wytrwałości pełen i zapału, a w powodzeniu jak i klęsce jednaki, zwany jest działaczem czystym i pełnym harmonii.27.     Zaś namiętnie ze swą pracą związany, chciwy i żądny jej plonów, o interesownych lub nieszlachetnych pobudkach, a w środku nieraz gwałtowny i okrutny, tylko własną radością i troska powodowany, taki działacz jest namiętności podległy.28.     Nieopanowany, brutalny, uparty, przebiegły i do nędznych zdolny czynów, leniwy, niezdecydowany, łatwo wpadający w rozpacz, taki działacz jest gnuśny i ciemny.29.     Rozpoznawanie jak i wytrzymałość również trojakiego bywają rodzaju, zależnie od przewagi cech; posłuchaj o nich, Ardżuno.30.     Rozpoznawanie, które wie czym jest czyn a czym wyrzeczenie; co należy, a czego czynić nie należy; czego trzeba a czego nie trzeba się obawiać i widzi jasno co duszę więzi a co ją wyzwala, to jest pełne harmonii, o Parto.31.     Rozpoznawanie, które o tym co złe, a co dobre spaczone ma pojęcie i nie widzi jasno co należy, a czego nie należy, to jest namiętnością przyćmione.32.     Zaś rozpoznawanie tak zmącone, że dobre bierze za złe, a złe za dobre i wszystko widzi na opak, ciemnotą jest i zaślepieniem, Ardżuno.33.     Wytrwałość w opanowaniu Jogą biegu myśli, działania zmysłów i żywotnych tchnień, ta, o Parto, z harmonii pochodzi.34.     Lecz ta wytrwałość, co z pożądania plonów uparcie się trzyma obowiązków, oraz za bogactwem i rozkoszą goni, to o Parto, namiętności jest pełna.35.     A ta, co z uporem głupoty w ospałości trwa, w strachu, trosce, rozpaczy, a także w próżności i pysze, taka wytrwałość, Ardżuno, jest ciemnoty wyrazem.36.     A teraz usłysz ode Mnie, o Bharato mocarny, o trzech radości odmianach: ta, którą człowiek w samoopanowaniu znajduje, która kres kładzie wszelkiemu cierpieniu,37.     a choć na początku zdawać się może piołunem, z czasem staje sięjako miód słodka, taka radość jest pełna harmonii i ze szczęsnego poznania Ducha pochodzi.38.     Lecz ta, co ze zjednoczenia organów zmysłów  z pożądań przedmiotem się rodzi, i na razie jest jak nektar upojna, a potem się w jad obraca i goryczą poi, taka radość z namiętności płynie.39.     A ta, co zarówno na początku jak i przy końcu tylko odurza i łudzi, co z ospałości, bezwładu i lenistwa pochodzi, jest bezmyślna i ciemna.40.     Nie ma ani jednej istoty na ziemi, ani tez na niebie - pośród Świetlistych - która od tych trzech, z Przyrody zrodzonych cech, byłaby wolną.41.     Powołania Braminów, Ksztriów, Wajszjów i Szudrów, o wrogów zwycięzco, wyznaczone zostały zależnie od  właściwości z ich własnej, wewnętrznej zrodzonych natury.42.     Pogoda, spokój, samoopanowanie, wysiłek wewnętrzny, czystość, przebaczenie, wyrozumiałość, prawość, a także mądrość i wiedza, wiara w duchowe prawdy, oto Dharma Bramina płynąca z jego własnej natury.43.     Dzielność, męstwo, hart, dostojeństwo, silna wola, szybkość decyzji, zręczność, stanowczość, a także niezdolność do ucieczki z pola bitwy; szlachetność, hojność, wielkoduszność oraz dar rządzenia - oto powołanie Kszatrii, z jego własnej płynące natury.44.     Uprawa roli, hodowla bydła, handel, przemysł i rzemiosło, oto Wajszji zadania, z jego własnej wynikające natury; zaś praca fizyczna i służba, to naturalne Szudry zadanie, z jego wrodzonych wynikające skłonności.45.     Każdy może osiągnąć doskonałość całym sercem pełniąc swe własne, z naturą jego zgodne zadanie.Posłuchaj, o Ardżuno, jak zdobywa doskonałość człowiek, który powołaniu swemu jest wierny.46.     Jedyny, który wszechświat powołał do bytu i wszystkość przenika, uwielbiony jest przez człowieka najlepiej własnego zadania rzetelnym spełnianiem, i to go wprost ku doskonałości wiedzie.47 [ Pobierz całość w formacie PDF ]